ابراهیم گطوفی - دانشجوی دکتری حقوق بین الملل عمومی دانشگاه آزاد اسلامی، واحد بوشهر
عبدالمحمد افروغ - دکتری حقوق بین الملل، استادیار و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد دشتستان

در این پژوهش به بررسی ابعاد و چالش های زیست محیطی رودخانه های مرزی در پرتو قوائد حقوق بین الملل و نظام حقوقی بهرهبرداری از این رودخانه ها، جهت یافتن راهکارهای مناسب بین المللی برای رفع آن ها است. سازمان ملل متحد از اوائل دهه ۱۹۷۰تلاش خود را برای تبیین یک نظام حقوقی کارآمد که حاوی راهکارهای مناسبی برای رفع چالشهای موجود باشد را آغاز کرده است ودر سال ۱۹۹۷موفق به تصویب کنوانسیون حقوق بهره برداریهای غیر کشتیرانی از آبراهه های بین المللی در مجمع عمومی شده استکه پس از تصویب تعداد معینی از کشورها لازم الاجرا خواهد شد . در این کنوانسیون تصویب شد دولت ها نمی توانند با تکیه بروجود رودخانه ای در قلمرو سرزمینی خود فارغ از مفهوم حوضه آبریز مشترک حاکمیت مطلق خود را بر آن اعمال نماید و هرگونهدخل و تصرفی که مایل باشند را در آن بنمایند و لذا هر گونه بهره برداری از یک حوضه آبریز مشترک به مفهوم وسیع و تعریف شدهآن باید در چهارچوب قواعد بین المللی و با رعایت حقوق سایر کشورهای واقع در حوضه آبریز صورت گیرد. این کلان نگری زمینهساز حل بسیاری از چالشهای موجود از جمله چالشهای زیست محیطی ناشی از این بهره برداری ها است. به علاوه تثبیت و توسعهاصولی مانند بهره برداری معقول و منصفانه از آبهای مشترک و حفاظت زیست محیطی از آنها ، اطلاع رسانی و همکاری در اجرایپروژه های آبی و همچنین طرح ایده مدیریت مشترک چنین حوضه هایی و ساز و کارهای حل و فصل اختلافات در زمینه بهره بردارینیز از راهکارهای مناسب این کنوانسیون برای رفع این چالشهاست.

چالش های زیست محیطی ، رودخانه های بین المللی، بهره برداری، حفاظت، حوضه آبریز ، آلودگی ها ، حقوق بین الملل