عیسی جوکار سرهنگی - دانشگاه مازندران
قاسم لرستانی - دانشگاه مازندران
میثم علیزاده - دانشگاه مازندران

از میان اشکال مختلف فرسایش آبی، فرسایش بدلندی یکی از مهم ترین عوامل تهدیدکننده تعادل منابع زیستمحیطی و پایداری آن به شمار می آید. هدف از این تحقیق پهنه بندی میزان حساسیت زیرحوضه های کلرز گرمسار به فرسایش بدلندی با استفاده از مدل تحلیل سلسله مراتبی فازی است. برای این منظور عوامل محیطی موثر در آن شامل سازندهای زمین شناسی، طبقات ارتفاعی، شیب، جهت دامنه و پوشش گیاهی با استفاده از نظر کارشناسی به صورت زوجی مقایسه شدند. هم چنین مقایسه زوجی بین زیرحوضه ها نسبت به هم در هر یک از معیارهای ۵ گانه فوق الذکر صورت پذیرفت و در ادامه با محاسبه ضرب مجموع وزن کارشناسی معیارها و زیرحوضه ها نسبت به هم، اولویت هر یک از زیرحوضه ها نسبت به هم مشخص شدند. به موازات مراحل فوق، نقشه پراکنش بدلندهای منطقه با استفاده از تصاویر سنجنده OLI ماهواره لندست ۸ و تصاویر Google Earth ترسیم و با کمک بازدیدها و عملیات میدانی کنترل و اصلاح شد تا در نهایت همپوشانی نقشه های اولویت بندی زیرحوضه ها با نقشه وضع موجود فرسایش بدلندی صورت پذیرفت و با استناد به آن میزان دقت مدل ارائه شده، مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج روی هم اندازی لایه پراکنش بدلندی با لایه شدت فرسایش نشان می دهد که زیر حوضه های ۲، ۳، ۴ و ۱۲ همخوانی ۱۰۰ درصدی بین رتبه محاسبه شده در پژوهش با رتبه به دست آمده حاصل از نسبت فراوانی دارد. همچنین زیر حوضه های ۱، ۵، ۹، ۱۰ و ۱۱ با دامنه اختلاف حداکثر ۲ رتبه دلالت بردقت بالای محاسبات دارد. همچنین نتایج نشان می دهد که زیرحوضه های ۱۲ و ۹ دارای بیشترین شدت فرسایش بدلندی هستند و زیرحوضه های ۱۱، ۴، ۶ و ۷ با فرسایش زیاد و زیرحوضه ۱۰ با فرسایش متوسط مشخص شده است و بقیه زیرحوضه ها با فرسایش کم ارزیابی شده است.

فرسایش آبی, بدلند, تحلیل سلسله مراتبی فازی, حوضه کلرز