مجتبی یمانی - دانشیار دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
ابوالقاسم گورابی - استادیار دانشکده‎ی جغرافیا، دانشگاه تهران
صمد عظیمی راد - دانشجوی کارشناسی ارشد ژئومورفولوژی، دانشگاه تهران

پادگانه‎های دریاچه‎ای سیمره، در بالادست زمین‎لغزش سیمره، به‎عنوان بزرگترین لغزش جهان، بیانگر احتمال رخداد مکرر لغزش هستند. هدف این پژوهش تعیین وسعت و توالی پادگانه های اشاره‎شده و ارتباط آنها با ویژگی زمین‎لغزه های روی داده است. برای دست‎یابی به این هدف، از تصاویر ماهواره ای ETM ۲۰۰۲ و IRS سنجنده‎ی Pan و Liss III (سال های ۲۰۰۴ و ۲۰۰۶)، نقشه های توپوگرافی، نقشه های زمین‎شناسی، نقشه های رقومیDEM SRTM ده متر و نرم‎افزارهای ArcGis، به‎عنوان ابزارهای اصلی پژوهش استفاده شده است. روش پژوهش تجربی و برپایه‎ی تحلیل داده های میدانی است. برای این کار، ابتدا ارتفاع پادگانه ها و فاصله از بستر فعال رودخانه و گسترش آنها تعیین و روی نقشه انتقال داده شده است. سپس مورفومتری آنها از طریق اندازه‎گیری و ترسیم مقاطع، نیم‎رخ ها و تلفیق داده های رسوب‎شناسی پادگانه ها تحلیل شده است. نتایج به‎دست‎آمده از طریق مقایسه‎ی مکانی زمانی مستند به‎ترتیب و توالی پادگانه ها نشان می دهد که در مسیر رودخانه‎ی سیمره، چهار پادگانه با اختلاف ارتفاع ۶۳۰، ۵۹۵، ۵۸۵ و ۵۷۵ متر از سطح دریا تشکیل شده است. ضخامت و گستره‎ی پادگانه ها، رسوب شناسی، مورفومتری و به‎ویژه سطوح ارتفاعی آنها، به‎خوبی روشن می کند که لغزش سیمره در سه یا چهار مرحله تکرار شده است. مقیاس لغزش های بعدی کوچکتر از لغزش اصلی و اولیه بوده است. تکرار لغزش در مقیاس های متفاوت، موجب تشکیل دریاچه های سدی در مسیر رودخانه های سیمره و کشکان شده است. در فرآیند سرریز شدن این دریاچه ها، سد لغزشی بریده‎شده و پس از تخلیه‎ی مجدد دریاچه و حفر رسوبات ته‎نشین‎شده در کف آن، پادگانه های دریاچه ای مورد اشاره در مسیر رود سیمره، به جای مانده اند. روشن است، تعیین سن پادگانه های دریاچه ای موجود، می تواند نتایج دقیق تری از زمان وقوع لغزش های مورد اشاره به‎دست دهد.

پادگانه‎‎ی دریاچه ای, رود سیمره, رود کشکان, سد لغزشی, لغزش سیمره