مجید رئوف - استادیار گروه مهندسی آب، دانشگاه محقق اردبیلی؛

در زمان انجام عملیات کاشت، داشت و برداشت در مزرعه، خاک زراعی تحت تاثیر نیروهای مختلف قرار گرفته و ویژگی­های آن دچار تغییرات می­گردد. هدف از این پژوهش بررسی اثر فشردگی خاک روی ویژگی­های فیزیکی و هیدرولیکی آن می­باشد. بدین منظور پس از انتخاب چهار تیمار  (تیمار شاهد)، ،  و  (تیمارهایی که تراکتور به ترتیب ۱، ۳ و ۵ بار از روی آنها عبور کرده است) از خاک هر تیمار بعد از اعمال نیروی مورد نظر، نمونه برداری شد و ویژگی­های آن­ها در آزمایشگاه اندازه­گیری گردید. میزان نفوذ آب در خاک در هر تیمار اندازه­گیری و یک نقطه رطوبت – مکش نیز برداشت گردید. برای تعیین هدایت هیدرولیکی اشباع و غیر اشباع و پارامترهای نگهداشت آب خاک از کد Hydrus ۳D و از روش حل معکوس استفاده شد. چگالی ظاهری در تیمارهای ،  و  نسبت به تیمار شاهد به ترتیب ۱۷/۴۱، ۲۶/۸۷ و ۳۵/۶۵ درصد افزایش، میزان تخلخل کل به ترتیب ۱۶/۵۵، ۲۵/۳۶ و ۳۳/۰۴ درصد و هدایت هیدرولیکی اشباع به ترتیب ۳۸/۰۹، ۵۹/۰۵ و ۶۱/۴۳ درصد کاهش نشان داد اما چگالی حقیقی تقریبا ثابت ­ماند. با فشردگی خاک در اثر اعمال نیرو از سطح آن پارامترهای ، ، و (به ترتیب رطوبت باقیمانده و اشباع، هدایت هیدرولیکی اشباع و پارامتر تجربی مدل ون­گنوختن) کاهش و پارامترهای  و (به ترتیب پارامتر عکس مکش ورود هوا و پیوستگی منافذ) روند افزایشی داشتند. اثر اعمال نیرو روی پارامتر  معنی­دار نبوده ولی روی پارامترهای ، ، ،  و  معنی­دار بود.

هدایت آبی اشباع و غیر اشباع, مدل ون گنوختن, نفوذ آب به خاک