مصطفی عزیزی شمامی - عضو هیات علمی گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
راضیه احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی درسی دانشگاه مازندران
میمنت عابدینی بلترک - گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم انسانی و علوم اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر

زمینه و هدف: پژوهش ‎حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب ‎های درسی مقطع ابتدایی بر اساس میزان توجه به مولفه‎ های محیطی گردشگری تدوین شد.روش­ شناسی: طرح پژوهش کمی و روش مورد استفاده، توصیفی از نوع تحلیل محتوا است. جامعه آماری شامل تمامی کتاب های درسی دوره ابتدایی در سال تحصیلی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ و نمونه آماری شامل فارسی(خواندنی)، فارسی(نوشتاری)، علوم تجربی، هدیه های آسمانی، مطالعات اجتماعی، کار و فناوری، تفکر و پژوهش بود. جهت گردآوری داده ها از چک لیست محقق ساخته حاوی مولفه ­ها و شاخص ­های محیطی گردشگری استفاده گردید.یافته ­ها: یافته­ ها نشان داد بیشترین ضریب اهمیت به ترتیب مربوط به کتاب علوم(۴۰۲/۰)، مطالعات  اجتماعی(۳۱۸/۰)، فارسی (۱۳۸/۰)، ریاضی(۰۸۳/۰) و هدیه­ های آسمانی(۰۵۶/۰)بوده است و در کتاب ­های تفکر و پژوهش و کار و فناوری توجهی به مولفه ­های محیطی گردشگری نشده است. نتایج تجزیه و تحلیل حاکی از آن بود که معضلات زباله و مواد زائد با فراوانی ۴۶ در رتبه اول، معضلات کیفیت هوا با فراوانی ۲۹ در رتبه دوم و معضلات حیات وحش با فراوانی ۲۸ در رتبه سوم قرار گرفته است.نتیجه­ گیری و پیشنهادات: کتاب های درسی باید بر آموزش های لازم جهت آموزش محیطی گردشگری و ارتقای مولفه ­های آن تاکید نمایند که در کتاب های درسی به برخی از مولفه های محیطی گردشگری توجه چندانی نشده است.نوآوری و اصالت: واردکردن مفاهیم و مولفه ­های آموزش محیط زیست و گردشگری در محتوای برنامه درسی مقاطع تحصیلی باعث می شود که دانش آموزان از همان ابتدا و در همان زمان تکوین شخصیت حفاظت از محیط زیست گردشگری را نه فقط به عنوان یک درس بلکه به عنوان یک وظیفه و مسوولیت انسانی تلقی نماید.

محیط زیست, گردشگری, کتب درسی, دوره ابتدایی, تحلیل محتوا