علی سعیدی
علیرضا ایراندوست

مساجد علاوه بر اینکه مکانی معنوی- عبادی و جایگاهی برای تقرب به سوی خداوند هستند، در طول تاریخ، نقش بسیار مهمی در ایجاد، پرورش و تقویت سرمایه­های اجتماعی(وحدت و یکپارچگی عمومی) داشته و پایگاهی مردمی، سنگری مقاوم و دژی مستحکم برای مبارزه علیه دشمنان، بشمار آمده و به عنوان عنصری بازدارنده جهت دست یابی به اهداف شومشان مطرح می باشد. در این راستا نیز خداوند سبحان در آیه ۹۷ سوره مائده «جعل الله الکعبه البیت الحرام قیاما للناس»؛ کعبه را محل قیام برای مردم قرار داد و آن را به عنوان پایگاهی برای مردم و هدایت جهانیان معرفی نمود که این موضوع باعث شده تا دشمنان و سلطه گران مستکبر با ترفندهای مختلف به مقابله با این پایگاه بیداری و نماد اسلامی برخیزند. در این مطالعه، با توجه به گستردگی شاخص های عمومی و لزوم رعایت شاخص های پدافند غیرعامل[۱]، برای انتخاب و مکان یابی[۲] صحیح این مکان استراتژیک، سعی گردیده تا بر اساس گزینه­های موجود، به نحوی که نقش مرکزیت مسجد در وحدت جامعه اسلامی حفظ و الزامات معماری اسلامی-ایرانی به طور همزمان در کنار ملاحظات مکان یابی دفاعی رعایت گردد تا بتوان بیشتر و بهتر به تقویت حالت بازدارندگی و وحدت اجتماعی آن مرکز مذهبی پرداخت. این مقاله روندی کلی را با تعیین شاخص های مکان یابی و وزن دهی آنها با روی کرد پدافند غیرعامل برای انتخاب مکان مساجد مهم هر شهر، با روش تحقیق کتابخانه­ای و با استفاده از راهکارهای ترکیبی پیشنهاد می­کند. مدل مکان یابی این تحقیق استفاده از فرآیند تحلیل سلسله مراتبی (AHP)[۳] است که برای دست یابی به بهترین مکان از لحاظ دفاعی در بین مکان های پیشنهادی اولیه، مورد استفاده قرار می گیرد. [۱]- Passive Defense. [۲]- Site Selection. [۳]- Analytic Hierarchy Process.

مسجد, مکان یابی, بازدارنده, پدافند غیرعامل