مهدی کریمی - دانشجوی دکتری تخصصی بازیابی اطلاعات و دانش، دانشگاه پیام نور، ایران رئیس بخش سازماندهی و توسعه منابع دیجیتال سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی
فائزه دلقندی - استادیار گروه علم اطلاعات و دانش شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران

متن کاوی فرآیند و تکنیکی برای جستجو، بازیابی و استخراج اطلاعات مفید و هدفمند از اقیانوس داده ها و اطلاعات طبقه بندی نشده است که در قالب متون نوشته شده به زبان طبیعی استفاده می شود؛ این حوزه یک زمینه تحقیقاتی نوظهور است که به آن مهندسی متن، داده کاوی متن یا تجزیه وتحلیل متن نیز گفته می شود. متن کاوی از تکنیک های هوش مصنوعی بهره می گیرد ازاین رو، این سیستم در مقایسه با توانایی های انسان ازنظر محدودیت زمانی و شمارش کلمات که مستلزم دقت است، بسیار کارآمد است، متن کاوی درزمینه علم اطلاعات و دانش شناسی چشم اندازهای زیادی برای ارائه دارد؛ این تکنیک می تواند در مدیریت اطلاعات در حال رشد در هر زمینه دانش بسیار مفید باشد؛ همچنین می تواند برای تحقیقات این حوزه نیز مورداستفاده قرار گیرد؛ پژوهشگران و کتابداران ممکن است تلاش در این زمینه را برای سازگاری بهتر با آینده مفید بدانند، این مقاله که باهدف بیان مفاهیم کلی متن کاوی و کاربردهای آن در حوزه علم اطلاعات و دانش شناسی تدوین شده است، جهت ایجاد انگیزه محققان این رشته در مشارکت در پروژه های متن کاوی باهدف کمک به دانش جدید در بهبود حرفه و خدمات کتابخانه ای مفید است، ازآنجایی که متن کاوی یک زمینه نوظهور در تحقیقات است، ادبیات کمتری به ویژه مرتبط با علم اطلاعات و دانش شناسی در دسترس است.

تحلیل داده، متن کاوی، استخراج داده، داده کاوی، مدیریت دانش، دانش شناسی، علم اطلاعات