زهرا داودی - دانشکده فناوری های نوین، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
حمید استاجی - دانشیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی، دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
سیدحسام الدین عمادی چاشمی - استادیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران
سحر غفاری خلیق - استادیار گروه پاتوبیولوژی، دانشکده دامپزشکی دانشگاه سمنان، سمنان، ایران

سالمونلا انتریکا سرووار تیفی موریوم یکی از مهم ترین و بیماری زاترین سالمونلا ها بوده که منجر به آلوده یا کلونیزه در انسان، دام و طیور می شوند و کاهش تولید و متعاقبا خسارات اقتصادی فراوانی در صنعت طیور به همراه دارد. این باکتری تاژکدار میله ای و بیهوازی بوده و سروتیپ تهاجمی غیر تیفوئیدی سالمونلا iNTS می باشد. تهوع، استفراغ، اسهال آبکی و گاها خونی از جمله علائم عمومی ایجاد شده در اثر سالمونلوز در طیور می باشد. استفاده از آنتی بیوتیک ها در جهت کاهش عوارض و از بین بردن باکتری ها در دوز های مختلف، منجر به ایجاد مقاومت باکتری نسبت به تعدادی از آنتی بیوتیک ها می شود. در گیاهان، خاصیت ضدمیکروبی و آنتی اکسیدانی، در عناصر سازنده به صورت ذاتی وجود دارد، بنابراین اثرات جانبی خاصی به بار نمی آورند. به منظور بررسی خاصیت ضد میکروبی دو عصاره آویشن باغی و ختمی، ابتدا ۴۰ عدد از جوجه های یک روزه نژاد راس ۳۰۸ با وزن حدودا ۲۰۰ گرم با مقدار معینی از باکتری سالمونلا تیفی موریوم آلوده و سپس به چهار گروه کنترل منفی، درمان با آنتی بیوتیک اریترومایسین، درمان با ترکیب دو عصاره آویشن و ختمی و درمان با آنتی بیوتیک و عصاره ها، تقسیم شد. بعد از گذشت ۴ و ۱۲روز از تلقیح باکتری و درمان، نمونه گیری از بافت کبد و طحال انجام گرفت. با شمارش کلونی های سالمونلاتیفی موریوم در محیط SSAgar وBlood Agar و نتایج Realtime-PCR یافته های مطلوبی کسب شد، به این صورت که اختلاف معنا داری بین میزان باکتری در گروه کنترل نمونه کبد و طحال با سایر گروه ها مشاهده شد.

سالمونلا تیفی موریوم، آویشن باغی، ختمی، Realtime-PCR، طیور.