فرزاد احمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران
محمدمهدی جهانبخت - عضو هیات علمی دانشکده عضو هیات علمی دانشکده مدیریت و اقتصاد دانشگاه صنعتی شریف
قنبر محمدی الیاسی - عضو هیات علمی دانشکده کارآفرینی دانشگاه تهران

محققان به طور گسترده ای توافق دارند که مهمترین فعالیت و سنگ بنای کارآفرینی ایجاد کسب وکار جدید است. همچنین محققان تاکید می کنند که مهمترین عامل خلق اکثر ابتکارات تاثیرگذار کارآفرینی در دهه های اخیر ریشه در تغییرات محیطی دارد. شرایط نامتعادل بیرونی و خارج از کنترل کارآفرین می توانند بعنوان توانمندسازان بیرونی موجب تسهیل ایجاد کسب وکار شوند و یا در مقابل بعنوان ناتوانمندسازان بیرونی مانع آن شوند. این مطالعه با بهره گیری از چارچوب توانمندسازان بیرونی به دنبال بررسی تجربی این مسئله است که چگونه تغییرات سطح کلان و مستقل از بازیگر بر نرخ ایجاد کسب وکار جدید در زیست بوم کارآفرینی دیجیتال در سطح کشور ایران تاثیر گذاشته اند. برای بررسی این خط تحقیقاتی نوظهور، ما از داده های منحصربه فرد جمع آوری شده توسط مرکز توسعه تجارت الکترونیک وزارت صمت در طی سالهای ۱۳۹۰ تا سال ۱۳۹۹ استفاده کرده ایم که اطلاعات همه کسب وکارهای دیجیتال حوزه تجارت الکترونیک را در یک پایگاه داده به نام "اینماد " جمع آوری کرده است. سپس با تشکیل یک پنل داده در نرم افزار استاتا ۱۴ و بصورت کمی تاثیر ظهور فناوری اینترنت، تغییرات سیاسی و همه گیری کووید-۱۹ را از طریق دو مکانیزم توانمندساز و ناتوانمندساز بر ایجاد کسب وکار جدید بررسی کرده ایم. نتایج این پژوهش نشان میدهد که اولا، عوامل بیرونی تاثیر قابل توجهی بر ایجاد کسب وکار جدید دارند و دوما، این تاثیر وابسته به ویژگی های متفاوت همانند ویژگی های جغرافیایی، صنعت و اجتماعی-جمعیت شناختی، متفاوت و گاهی متضاد است. یافته های ما تایید می کند که دسترسی به زیرساخت فناوری اطلاعات به عنوان یک مکانیسم توانمندساز برای کارآفرینی دیجیتال عمل می کند. ما متوجه شدیم که همه گیری کووید-۱۹ وابسته به حوزه فعالیت صنعت، به طور همزمان دو نقش متفاوت توانمندساز و یا ناتوانمندساز را ایفا می کند و در نهایت، نتایج ما نشان دادند، در برهه ای تحریم ها اثر منفی بر کارآفرینی دیجیتال داشته اند.

توانمندسازان بیرونی؛ناتوانمندسازان بیرونی؛ ایجاد کسب وکار جدید؛ زیرساخت های فناوری اطلاعات؛ همه گیری کووید-۱۹.