صالح آرخی - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان،گرگان، ایران
سمیرا کرکز - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه گلستان، رشته مخاطرات محیطی
سمیه عمادالدین - استادیار، گروه جغرافیا، دانشگاه گلستان،گرگان، ایران

پژوهش حاضر با هدف پیش­بینی پهنه سیل در شرایط تغییر اقلیم براساس سناریوهای پنجمین گزارش ارزیابی هیئت بین الدول تغیییر اقلیم در حوضه قره­سو (استان گلستان (انجام شد. داده­های روزانه شبیه­سازی شده برای آینده را می­توان به عنوان ورودی مدل­های هیدرولوژیکی لحاظ کرده و نتایج آن را در برنامه­های بلندمدت توسعه منابع آب منظور نمود. این تحقیق شامل دو فاز اقلیمی و هیدرولوژی است. در فاز اقلیمی، داده­های روزانه دمای حداقل، حداکثر، بارش و ساعات آفتابی ایستگاه سینوپتیک هاشم­آباد گرگان در دوره ۲۰۰۱–۲۰۲۰ با استفاده از مدل آماری LARS-WG شبیه­سازی شد و پس از اطمینان از کارایی این مدل در شبیه­سازی پارامترهای هواشناسی مذکور در حوضه آبخیز قره­سو استان گلستان، جهت بررسی تاثیر پدیده تغییر اقلیم بر رواناب منطقه مورد مطالعه، داده­های سه سناریوی A۲ (سناریوی حداکثر)، A۱B (سناریوی حد وسط) و B۱ (سناریوی حداقل) مدل HadCM۳ در دوره ۲۰۲۱-۲۰۵۰ با مدل آماری LARS-WG کوچک مقیاس گردید. در فاز هیدرولوژیکی، بارش- رواناب با استفاده از مدل هیدرولوژیکی SWAT شبیه­سازی و پس از واسنجی (از ۱ ژانویه ۲۰۱۲ تا ۲۹ دسامبر ۲۰۱۶) و اعتبارسنجی این مدل (۳۰ دسامبر ۲۰۱۶ تا ۲۹ دسامبر ۲۰۱۸)، داده­های دما و بارش خروجی مدل LARS-WG به مدل SWAT وارد شده و تغییرات رواناب تبعی تغییر اقلیم در دوره­های آتی نسبت به دوره پایه محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بر اساس برآورد مدل LARS-WG برای سناریوهای مورد بررسی در دوره­های آتی میانگین دمای حوضه آبخیز قره سو به میزان  ۵۶/۰ تا ۴ درجه سلسیوس افزایش می­یابد. مقدار بارش نیز در مقایسه با دوره پایه به میزان ۱۰ تا ۲۴ درصد کاهش نشان می­دهد. در پایان نیز سیلاب حوضه مورد مطالعه با تلفیق نقشه متوسط رواناب تحت سناریو A۲، فاصله از رودخانه و ضریب شکل حوضه با استفاده از روش  Fuzzy-AHPدر محیط GIS  پهنه­بندی شده است. با توجه به پهنه­بندی، ۴۴ درصد در خطر زیاد و بسیار زیاد می­باشد.

خطر, سیلاب, تغییرات اقلیم, مدل SWAT, GIS