مجتبی جعفری حقیقی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.
شجاع قربانی دشتکی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران.
حمید کلیشادی - مدیر توسعه و تحقیق شرکت کشت و صنعت نگین فصل، شهرکرد، ایران.
محمدرضا مصدقی - گروه علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان، اصفهان، ایران.

یکی از نهاده­های مهم در تولید قارچ تکمهای، خاک پوششی است که معمولا از منابع آلی تجدیدناپذیر (مانند پیت) استخراج میشود. به منظور معرفی یک جایگزین مناسب برای پیت و بررسی اثر انواع خاک پوششی برروی ویژگی های کمی و کیفی قارچ تکمهای، این پژوهش اجرا گردید. این پژوهش در قالب یک طرح کاملا تصادفی با ۲۰ تیمار و سه تکرار در مقیاس صنعتی در شرکت کشت و صنعت نگین فصل اجرا شد. بر این اساس، با استفاده از مواد جایگزین مختلفی مانند ترکیب کود گاوی، کمپوست قارچ تکمهای مصرف شده SMC))، ورمیکمپوست کود گاوی و ورمیکمپوست SMC در نسبتهای مختلف حجمی با پیت شمال، تیمارهای مختلفی از خاک پوششی تولید شد که در تولید قارچ تکمهای مورد استفاده قرار گرفتند. صفات عملکرد تجاری، عملکرد کل، کارایی بیولوژیک، میانگین وزنی، درصد ماده خشک و زودرسی قارچ تحت تیمارهای اعمال شده تعیین شد. نتایج نشان داد که تفاوت معنیداری از نظر عملکرد، کارایی بیولوژیک، درصد ماده خشک و زودرسی بین تیمارها وجود داشت. بیشترین عملکرد کل (۱۶کیلوگرم بر مترمربع) و کارایی بیولوژیک مربوط به تیمارهای مخلوط پیت شمال و ورمیکمپوست کود گاوی (۵۰ درصد و ۵۰ درصد)، و مخلوط پیت شمال و ورمی-کمپوست SMC (۵۰ درصد و ۵۰ درصد) بود. در تیمارهای کود گاوی (۱۰۰ درصد)، و مخلوط پیت شمال و کود گاوی (۲۵ درصد و ۷۵ درصد) ریسهدوانی مشاهده نشد. تیمار پیت شمال (۱۰۰ درصد) با ۸/۹ کیلوگرم بر مترمربع کمترین عملکرد را داشت. در مجموع، نتایج نشان داد که جایگزینی ورمیکمپوست کود گاوی و ورمیکمپوست SMC به جای پیت و تیمارهای معمول خاک پوششی منجر به صرفهجویی در هزینه ها و حفظ منابع طبیعی میگردد..

خاک پوششی, کارایی بیولوژیک, کمپوست برگشتی, گنجایش مزرعه نسبی, ورمیکمپوست