حمید زرگری - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی فارس، موسسه تحقیقات علوم باغبانی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شیراز، ایران

گرده و گرده افشانی فرآیندی حیاتی در تولید میوه خرما است که ممکن است بر کیفیت، کمیت و عملکرد میوه تاثیر بگذارد. استفاده از گرده سازگار می تواند باعث ایجاد سطح قابل قبولی از تشکیل میوه شود. پنج ژنوتیپ گرده دهنده با کدهای ۷۰۰۱ (به عنوان شاهد)، ۷۰۰۴، ۷۰۱۳ ، ۷۰۳۰ و بویر۱۱ (حاصل از کشت بافت) برای بررسی اثر گرده ها بر تولید تجاری میوه خرمای کشت بافتی رقم مجول انتخاب شدند. این پژوهش در طی سال های ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ در ایستگاه تحقیقاتی جهرم روی ۱۵ اصله درخت ۱۲ ساله خرمای کشت بافتی مجول در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. گرده بر درصد تشکیل و ویژگی های میوه تاثیر معنی داری نشان داد. خوشه های گرده افشانی شده با گرده های ۷۰۳۰ و ۷۰۱۳ به ترتیب با ۸۰/۵۶ و ۱۰/۵۶ درصد بیش ترین درصد تشکیل میوه و خوشه های گرده افشانی شده با گرده ۷۰۰۴ با ۳۸/۴۹ کم ترین درصد تشکیل میوه را داشتند. نتایج نشان داد که خوشه های گرده افشانی شده با گرده ۷۰۱۳ بیش ترین طول میوه و هسته، وزن و گوشت میوه، حجم میوه، وزن خوشه و عملکرد را داشتند. بهترین گرده برای رقم مجول از نظر تشکیل میوه و خصوصیات کمی، ژنوتیپ گرده زای ۷۰۱۳ بود. این پژوهش امکان شناسایی ویژگی های میوه را با توجه به گرده مورد استفاده فراهم کرد. از این نتایج می توان برای دستیابی به عملکرد بالا در خرمای مجول استفاده کرد.

اثرات گرده, تشکیل میوه, کمیت میوه, گردهافشانی