هادی اکبری - دانشجوی دکتری، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
غلامرضا میری - استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.
مریم کریمیان بستانی - استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، واحد زاهدان، دانشگاه آزاد اسلامی، زاهدان، ایران.

امروزه با رشد روزافزون شهرنشینی و شکل­گیری ابعاد جدیدی از رشد شهری در طی چند دهه اخیر، موجب شده است که شهر و شهرسازی معاصر با چالش­های جدیدی روبرو شود. احداث صنایع و استقرار فعالیت­های کارگاهی- صنعتی در قالب شهرک­ها در نواحی پیراشهری ازجمله پدیده­هایی است که پیامدهای گوناگونی در برداشته است. لذا هدف پژوهش حاضر، تحلیل اثرات کالبدی-اقتصادی خوشه­های صنعتی-­کارگاهی در نواحی پیراشهری چابهار می­باشد. این پژوهش به لحاظ هدف کاربردی و از نظر ماهیت و روش توصیفی- تحلیلی است. داده­های موردنیاز تحقیق به روش اسنادی- میدانی (پرسشنامه و مشاهده) گردآوری شده است. به منظور تجزیه وتحلیل اطلاعات از نرم­افزار SPSS (آزمون­ تی) و مدل­های آراس خاکستری و آراس فازی استفاده شد. نتایج آزمون تی ­تک نمونه­ای نشان داد در همه گویه­های مورد بررسی با توجه به میانگین بالای (۳) و سطح معناداری (۰۰۰/۰)، خوشه­های صنعتی - کارگاهی بر ابعاد (کالبدی و اقتصادی) نواحی پیراشهری تاثیر بسزایی دارند. نتایج مدل آراس فازی، نشان داد در بعد کالبدی، شاخص دسترسی به خدمات شهری با مقدار وزن ۴۵۳/۰ و در بعد اقتصادی، شاخص­ شغل با مقدار وزن ۴۲۶/۰، بالاترین وزن را به خود اختصاص داده­اند. درنهایت نتایج تحلیل فضایی مناطق پیراشهری با تاکید بر نقش خوشه­های صنعتی-کارگاهی با محوریت توسعه اقتصادی و کالبدی با استفاده از مدل آراس خاکستری نشان داد، روستای زمین، در اولویت قرار دارد.

اثرات کالبدی و اقتصادی, خوشه های صنعتی-کارگاهی, نواحی پیراشهری, چابهار