سیدمهدی موسی پور - دانشجوی دکترای رشته جغرافیا و برنامه ریزی شهری ، دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی محیطی ، دانشگاه سیستان وبلوچستان
صدیقه دولتشاه - مسئول پژوهش و مطالعات شهری شهرداری بندرماهشهر
داریوش گنجی پور - معاونت خدمات شهری شهرداری بندرماهشهر

بحران شیوع ویروس کووید-۱۹ مدیران شهری را دچار چالش های جدی نموده و باعث ایجاد وضعیت اضطراری و مخاطره آمیز برای سلامت عمومی شهروندان شده است ؛ در این بین ضمن نگاه به نقش سازمان شهرداری در مواجه با این پدیده، ضرورت دارد که اماکن راهبردی - کاربردی و مراکز در معرض خطر مورد شناسایی قرار گیرد؛ بنابراین هدف از نگارش پژوهش کاربردی و توصیفی - تحلیلی حاضر، مدل سازی پخش فضایی اپیدمیولوژی ویروس کوید -۱۹ و شناسایی و بررسی الگوی پخش فضایی پدیده های جغرافیایی و بیان مجموعه اقدامات سازمان شهرداری طی مدت شیوع بیماری در محلات شهر ماهشهر می باشد. جامعه آماری پژوهش ، محلات ماهشهر می باشد که داده های مبتلایان به ویروس کوید-۱۹ در دامنه زمانی ۳ اسفند ۱۳۹۸ تا ۲۰ آذر ۱۴۰۱ (۱۶۳۱۷ نفر) با استفاده از نرم افزار GIS و ضریب موران((Morans و شاخص نقطه ای داغ((HotSpot مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت . نتایج حاصل از کاربرد شاخص موران درباره توزیع فضایی ویروس کوید -۱۹ با مقدار ۲۳۸۸۶۵.۰: Moran، ۳۳۳۰۵.۰: Z-score و۹۷۳۴۳۱.۰ Pvalue: ، نشان داد که الگوی بیماری در محلات ماهشهر با اطمینان ۹۹ درصد از نوع تصادفی می باشد. همچنین تحلیل فضایی پخش کوید-۱۹ از طریق لکه های داغ و سرد نشان داد که مرکز شماره ۱ (شامل محلات ۸، ۱۱،۱۰، ۶، ۱۵، ۱۶، ۱۹، ۱۷و ۲۰) بیشترین تعداد مبتلایان به بیماری کوید -۱۹ را به خود اختصاص داده است و جزء خوشه های داغ محسوب می شود و سایر محلات شهر از توزیع یکسان و امتیاز یکسانی برخوردار هستند. با توجه به اینکه محلات مذکور بالاترین تراکم را در میان سایر محلات به خود اختصاص داده اند، می تواند نشان دهنده ارتباط معنادار و مثبت میان تراکم و افزایش تعداد مبتالیان به کوید-۱۹ باشد. پراکنش آماره موران محلی نشان داد که مرکز شماره ۴ در خوشه )LH( قرار گرفته است؛ بدین معنی که این مرکز، نسبت به مراکز مجاور از تعداد کمتری مبتلا برخوردار است و در همجواری آن مراکز با میزان بالای مبتلایان قرار گرفته است که در صورت عدم کنترل، به این مناطق نیز تسری می یابد. از اینرو تمرکز زدایی خدمات و امکانات، ارائه خدمات سازمانها و ادارات به صورت الکترونیکی و غیرحضوری و هوشمند سازی شهر، گسترش فضاهای باز در محالت، استفاده از رویکردهای محله محور و همچنین مدیریت یکپارچه شهری، پیشنهادهای پژوهش حاضر به منظور مدیریت بیماری های با گسترش بالا همچون کوید-۱۹ در شهرهای کشور و ماهشهر است.

کووید-۱۹، موران، Hot Spot، شهرداری، بندر ماهشهر