هادی افراه - کارشناس ارشد مرتعداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسین بارانی - استادیار دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان
حسن یگانه - عضو باشگاه پژوهشگران جوان دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردستان

ثبات، تعادل و پایداری اکوسیستمهای طبیعی متاثر از کنش متقابل عوامل اقلیمی خاکی و موجوودات زنوده اسوت. در این راستا مدیریت چگونگی کنش متقابل دام و گیاه معرف چگونگی مدیریت منابع آب و خاک گیاه است. فشوار بویش از حد دام و بهره برداری غیر اصولی نیز باعث کاهش قدرت رویشی، کاهش زادآوری و استقرار گیاهچه هوای گونوه هوای بوا ارزش مرتعی و همچنین، موجب فشردگی و تقلیل سرعت نفوذ آب در خاک، افزایش جریانات سطحی و هرز آب، تشودید فرسایش و تولید رسوب میگردد. فشردگی خاک که حاصل تردد و لگدکوبی دام است باعث کاهش نفوذپذیری و افوزایش آبدهی سطحی میگردد. در حقیقت پیامد لگدکوبی تغییر خصوصیات فیزیکی خواک و اضومحلال و هودررفت قسومتی از علوفه تولیدی همان سال بوده، که خود ناشی از چرای نادرست و غیر اصولی دام در مراتع است. لذا بمنظور روشون شودن بخشی از تاثیر دام مازاد بر ظرفیت مرتع در مراتع قشلاقی استان گلستان، به وسویله 160 پولات 1 متور مربعوی بوه روش تصادفی سیستماتیک جهت تعیین درصد سطح لگدکوبی دام )مسیر های تردد دام( از عرصه نمونه گیری شد. نتایج نشان داد که حدود 40 درصد از سطح مرتع مختص به مسیرهای تردد دام می باشد. با توجه به این رونود تخریبوی، بوا کواهش فشار و ظرفیت چرای دام در طول یک برنامه مناسب و انجام عملیات اصلاح و احیا مراتع علاوه بر حفظ آب و خواک موی توان ظرفیت تولیدی مراتع را افزایش داد.

مدیریت، منابع طبیعی، ظرفیت دام، لگدکوبی