زهرا مظفری بی صفر - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی ، دانشگاه ارومیه (آموزگار ابتدایی )
مهدی شیرزاده - کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی (معاون پرورشی دبیرستان)

هدف پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه گری روابط معلم -دانش آموز و سبک های اسنادی دانش آموزان در رابطه بین سبک های دلبستگی دانش -آموزان و معلمان با هیجانهای خودآگاه شرم و احساسگناه دانش آموزان می باشد. شرم و گناه از جمله هیجانهای خودآگاه هستند که لازم است از اوایل کودکی مورد توجه و بررسی قرار گیرند؛ هیجانهای خودآگاه نقش مهمی در سلامت و سازگاری کودکان دارند. هیجانهای خودآگاه به وسیله تامل در خود و خودارزیابی برانگیخته می شوند. بررسی تاریخچه مطالعه هیجانها مبین تعامل عوامل زیستی ، شناختی ، اجتماعی و فرهنگی در بروز هیجانها و لزوم توجه به دامنه وسیعی از سطوح تحلیل در تبیین پدیدههای هیجانی است . جامعه آماری تحقیق حاضر، کلیه دانش آموزان در مقطع ابتدایی ، پایهه ای چهارم، پنجم و ششم شهر ارومیه و معلمانشان می باشند. به روش نمونه گیری خوشه ای چند مرحله ای تصادفی ۵۶۵ دانش آموز و ۱۳۹ معلم انتخاب شدند. معلمان پرسشنامه سبک های دلبستگی بزرگسالان و دانش آموزان مقیاس عاطفه خودآگاهی برای کودکان، پرسشنامه طبقه بندی سبک دلبستگی ، نسخه تجدید نظر شده پرسشنامه سبک اسناد کودکان و پرسشنامه تعامل معلم -دانش آموز را تکمیل نمودند. برای آزمون فرضیه ها نیز از روش همبستگی و تحلیل مسیر با استفاده از معادلات ساختاری استفاده گردید. نتایج نشان داد سبک دلبستگی ایمن دانش آموز به هیجان خودآگاه احساس گناه و بر اساس متغیرهای واسطه ای روابط معلم -دانش آموز به هیجان خودآگاه شرم و احساس گناه، سبک اسنادی منفی دانش آموز به هیجان خودآگاه شرم، بعد پایدار منفی به هیجان خودآگاه احساس گناه معنی دار می باشند. در مجموع مدل تحقیق برازنده دادهها بود. بر اساس یافته ها توصیه می شود که متولیان امر آموزش و پرورش از تاثیر سبکهای دلبستگی ناایمن معلمان بر هیجانهای دانش آموزان غفلت نورزند و معلمان با کمک والدین در تغییر سبک های دلبستگی ناایمن دانش -آموزان و بازآموزی سبک اسنادی منفی آنها کوشا باشند.

سبک دلبستگی ، هیجان خودآگاه، شرم، احساسگناه، رابطه معلمدانش آموز، سبک اسنادی .