معصومه محترم - استادیار، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز
زینب پیروی نژاد - دانش آموخته، گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه شیراز

دانشگاه ها مانند سایر سازمانها به عنوان سیستمهای اجتماعی پیچیدهای محسوب میشوند که در تعامل با محیط فعالیت میکنند . لذا ملزم به سازواری با این تغییرات میباشند. از جمله عناصری که به ارتقای سازواری سازمان ها یاری می رساند توانایی پاسخگویی سازمان به محیط است که این نیز متاثر از عناصر مختلفی از جمله عوامل زیرساختی مانند کیفیت سرمایه اجتماعی سازمان و میزان آمادگی کارکنان برای تغییر می باشد. هدف کلی پژوهش، مدلیابی ساختاری سرمایه ی اجتماعی و توان پاسخگویی به محیط با نقش واسطهای آمادگی کارمندان برای تغییر بود. این پژوهش، توصیفی از نوع همبستگی بود. جامعه ی آماری شامل کلیه ی کارمندان دانشگاه شیراز ۲۰۰۰ ) نفر) بود که با استفاده از فرمول کوکران و روش نمونه گیری تصادفی ساده ۳۲۲ نفر به عنوان نمونه پژوهش انتخاب شدند. داده های میدانی پژوهش با استفاده از پرسشنامه های سرمایه ی اجتماعی، آمادگی برای تغییر و توان پاسخگویی به محیط گردآوری شد. روایی و پایایی ابزار با استفاده از تحلیل گویه و آلفای کرونباخ محاسبه شد. تحلیل داده ها با نرم افزار Spss و PLS انجام شد. نتایج نشان داد میانگین وضعیت موجود هر سه متغیر از معیار میانگین بالاتر بود. در حالی که متغیر سرمایه ی اجتماعی به طور مستقیم ۰/۱۶ از توان پاسخگویی دانشگاه به محیط پیش بینی میکرد، با نقش واسطهای آمادگی کارمندان برای تغییر، ۰/۷۶ از توان پاسخگویی دانشگاه به محیط را پیش بینی مینمود. بنابراین با توجه به نقش واسطه ای آمادگی کارمندان برای تغییر در ارتباط میان سرمایه اجتماعی و توان پاسخگویی سازمان به محیط، مدیران و برنامه ریزان دانشگاه ی باید با توسعه شبکه های اجتماعی موجود در دانشگاه، افزایش شعاع اعتماد میان کارمندان و همچنین ایجاد آمادگی در کارمندان برای پذیرش تغییر، به ایجاد بستر مناسب جهت اثربخشی و حفظ و بقای خود در محیط پررقابت کنونی یاری رساند و زمینه ای برای بهره مندی دانشگاه از تبعات مثبت و سازنده آن را فراهم آورد.

سرمایه ی اجتماعی، توان پاسخگویی به محیط، آمادگی برای تغییر، سیستم اجتماعی