اسماعیل زحمتی ایرج - استاد حق التدریس دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیروان و اسفراین
مسعود نامی - کارشناسی ارشد رشته مکانیک گرایش تبدیل انرژی

با توجه به کاهش منابع آب خام شیرین استفاده از منابع نامتعارف آب به عنوان یک ضرورت مطرح شده است. آب شور به دلیل فراوانی، از مهم ترین منابع آب نامتعارف محسوب می شود. با این حال مشکلی که در ارتباط با آب های شور وجود دارد عدم قابلیت استفاده مستقیم آن ها برای مصارف معمول از قبیل شرب، کشاورزی و صنعت است. از این رو باید آب های شور، نمک زدایی شوند تا امکان استفاده از آن ها فراهم گردد. خوشبختانه روش های متعددی برای نمک زدایی از آب های شور وجود دارد به طوری که استفاده از آب های شور را به یک امر معمول تبدیل کرده اند. در این ارتباط مسئله ای که وجود دارد این است که با وجود روش های مختلف برای نمک زدایی، کدام روش یا روش ها مناسبت تر بوده و به عبارت دیگر آیا روش های مختلف نمک زدایی از آب های شور از اولویت نسبی به یکدیگر برخوردار هستند. در پاسخ به این سوال علاوه بر جنبه اقتصادی، جنبه ها و یا معیارهای دیگری از جنس معیارهای فنی و معیارهای زیست محیطی را نیز باید در تصمیم گیری دخالت داد. در این موارد باید به استفاده از روش های تصمیم گیری چندمعیاره روی آورد. در این پایان نامه رتبه بندی روش های مختلف نمک زدایی خورشیدی آب های شور با استفاده از روش تاپسیس فازی که یکی از روش های تصمیم گیری چند معیاره فازی است، انجام شده است. با توجه به این که به لحاظ ماهوی، روش تاپسیس برای رتبه بندی گزینه ها استفاده می شود و وزن معیارهای مسئله باید از پیش تعیین شده باشد، در این پایان نامه برای تعیین وزن معیارها از روش بهترین بدترین فازی استفاده شده است. بنابراین روش مورد استفاده در این پایان نامه روش تلفیقی بهترین بدترین فازی - تاپسیس فازی است. طبق نتایج روش بهترین بدترین فازی، از بین معیارهای آلودگی هوا، اثرات پساب، هزینه های اجرا، هزینه های بهره برداری، دسترسی به تکنولوژی، سهولت بهره برداری، کارایی سیستم و کیفیت آب تصفیه شده، معیارهای کارایی سیستم، هزینه های بهره برداری، هزینه های اجرا و قاب دسترسی به تکنولوژی با کمی اختلاف در رتبه های اول تا چهارم قرار گرفته اند. طبق روش تاپسیس فازی نیز در بین روش های شوری زدایی خورشیدی تقطیری آب های شور، روش های رطوبت زایی – رطوبت زدایی، فعال با کلکتور خورشیدی و فعال با متمرکزکننده خورشیدی حائز رتبه های اول تا سوم از نظر کارشناسان گردید.

شوری زدایی خورشیدی، تصمیم گیری چند معیاره، بهترین بدترین فازی، تاپسیس فازی.