مجید ابراهیمی ماسوله - Faculty of Art and Architecture, Shabestar Branch, Islamic Azad University
شهریار شقاقی - Faculty of Art and Architecture, Shabestar Branch, Islamic Azad University
حبیب شاه حسینی - Faculty of Art and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University
سهیلا حمیدزاده خیاوی - Faculty of Art and Architecture, Tabriz Branch, Islamic Azad University

توسعه روزافزون صنعت و گسترش شهرنشینی، موجب مهاجرت روستائیان به شهرها و از بین رفتن رضایتمندی و دل بستگی آنان به روستاها و سکونتگاهشان شده که نتیجه آن، از بین رفتن تدریجی ارزش های هویتی و اصالت محیط روستاهای ایران است. شناخت ماهیت محیط و منظر، ساختار آن ها و نیز درک چگونگی تاثیرگذاری سایر عوامل بر حفظ بقای مناظر روستایی، ازجمله اهداف مهم برنامه ریزی و طراحی محیطی محسوب می شوند. ازاین رو، هدف پژوهش حاضر بررسی نقش دل بستگی مکان بر حس رضایتمندی ساکنین جهت ارتقای منظر روستایی است. روش تحقیق این پژوهش کمی - پیمایشی بوده و جامعه آماری ۲۰۳ نفر از ساکنین شهر ماسوله هستند که به شیوه در دسترس نمونه گیری گردیده اند. تجزیه وتحلیل داده ها به کمک آمار توصیفی و استنباطی صورت گرفته و به منظور ارزیابی آثار بین متغیرهای دل بستگی (کالبدی، اجتماعی، فردی و مکانی)، رضایتمندی (اجتماعی، عملکردی و بافت) و منظر روستایی (مورفولوژی، عناصر اقلیمی و عوامل انسانی)، از روش مدل سازی معادلات ساختاری با رویکرد حداقل مربعات جزئی و با کمک نرم افزار اسمارت پی.ال.اس استفاده شد. نتایج حاصل از تجزیه وتحلیل داده ها نشان داد که از دیدگاه ساکنین، دل بستگی به مکان منجر به افزایش رضایتمندی و درنتیجه ارتقای منظر روستایی در ماسوله می گردد. در این خصوص، بیشترین تاثیر دل بستگی بر رضایتمندی ساکنین ناشی از بعد مکانی دل بستگی (۷۹۹/۰=β) و کمترین تاثیر مربوط به بعد کالبدی دل بستگی (۲۶۹/۰=β) است. در رابطه با دل بستگی بر منظر روستایی بیشترین تاثیر ناشی از بعد مکانی دل بستگی (۷۵۱/۰=β) و کمترین تاثیر ناشی از بعد اجتماعی دل بستگی (۲۸۰/۰=β) است. همچنین، بیشترین تاثیر رضایتمندی بر منظر روستایی ناشی از بعد عملکردی رضایتمندی (۴۳۰/۰=β) و کمترین تاثیر ناشی از بعد اجتماعی رضایتمندی (۲۰۶/۰=β) بوده است. نتیجه پژوهش حاضر می تواند با بررسی نیازهای روان شناختی ساکنین، راهکاری در جهت ارتقای ارزش مناظر روستایی باشد.

Masouleh, Place Attachment, Rural Landscape, Satisfaction, رضایتمندی, دل بستگی مکان, ماسوله, منظر روستایی