هوشنگ جعفری نیا - University of Fasa, Fars
علی شعبانی - University of Fasa, Fars
سعید صفیرزاده - Khuzestan Hakim Farabi Agriculture Company
محمدجواد امیری - University of Fasa, Fars

با توجه به شرایط اقلیمی ایران، افزایش کم آبی و تاثیر آن بر کارایی مصرف آب و کودهای شیمیایی، آزمایشی به منظور بررسی تاثیر دور آبیاری (۶، ۹ و ۱۲ روز)، سطوح مختلف کود نیتروژن (۲۰۰، ۳۰۰ و ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار) و روش کشت (روی پشته یا هیلینگ آپ شده و داخل جویچه) بر عملکرد و بهره وری آب نیشکر به صورت طرح فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در ۳ تکرار در شرکت کشت و صنعت حکیم فارابی خوزستان انجام شد. نتایج مقایسه میانگین نشان داد بیشترین عملکرد نیشکر (۱۰۶/۷۳ تن در هکتار) در دور آبیاری ۹ روز به دست آمد، در حالی که کمترین آن (۵۹/۱۰تن در هکتار) در دور آبیاری ۱۲ روز مشاهده شد. همچنین، با کاربرد ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار، بیشترین عملکرد نیشکر (۹۹/۸۹ تن در هکتار) به دست آمد و کشت درون جوی در مقایسه با کشت روی پشته عملکرد بیشتری را داشته است. بیشترین کارایی مصرف آب بر اساس عملکرد ساقه نیشکر و شکر تولیدی به ترتیب با ۳/۵۵ و ۰/۳۴ کیلوگرم به ازای هر مترمکعب آب مصرفی، در دور آبیاری ۹ روز به دست آمد. افزایش معنی دار کارایی مصرف آب بر اساس عملکرد ساقه نیشکر در تیمار ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار در مقایسه با دو سطح کودی دیگر مشاهده شد. هرچند در کارایی مصرف آب شکر تولیدی اختلاف معنی داری مشاهده نشد. نتایج پژوهش نشان داد که دورهای آبیاری ۶ و ۹ روز در اکثر صفات مورد بررسی تفاوت معنی داری نسبت به یکدیگر نداشتند، بنابراین در شرایطی که سطح کشت نیشکر زیاد و مقدار آب قابل دسترس محدود است، افزایش فواصل آبیاری (۲ تا ۳ روز بیشتر) برای نیشکر توصیه می شود. کشت در داخل جویچه می تواند در کاهش آب مصرفی نیز نقش موثری داشته باشد. بنابراین، کم آبیاری به همراه مصرف مناسب و متعادل کود نیتروژن می تواند به عنوان یک راهبرد مناسب در کشت نیشکر مورد استفاده قرار گیرد.

Irrigation interval, Cultivation method, Drought stress, Sugar, Efficiency of fertilizer use, فاصله آبیاری, شیوه کشت, تنش خشکی, شکر, کارایی مصرف کود