سجاد مومنی - گروه حقوق، گرایش جزا، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
فیروزه گراوندی - گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، موسسه آموزش عالی باختر ایلام،ایران
احمد خسروی - گروه حقوق، حقوق جزا، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم تحقیقات، ایلام، ایران

زمینه: مسئولیت مدنی پزشک، به عنوان یکی از مقوله های موردبحث در حوزه مسئولیت مدنی و حقوق خصوصی، از اهمیتی به ­سزا برخوردار است. مسئولیت مدنی در حقوق ایران به تبعیت ازنظر غالب فقهی، مبتنی بر نظریه اتلاف وتسبیب است. بر این اساس، بیشتر حقوقدانان مسئولیت پزشک را نیز با تکیه بر این دو قاعده توجیه نموده اند. مواد و روش ها: در این مطالعه، کلیه مقالات چاپ شده تا پاییز ۱۴۰۰ به زبان فارسی درزمینه مسئولیت عوامل موثر در جراحی با نگاهی به آموزه­های فقهی بررسی قرار گرفتند. این مقالات از طریق جستجو در پایگاه­های اطلاعاتی، فصلنامه حقوق پزشکی، نشریه جراحی ایران، sid.ir، فصلنامه فقه پزشکی و نشریات سیویلیکا، فصلنامه پژوهش حقوق خصوصی، با استفاده از کلیدواژه هایی نظیر مسوولیت مدنی، فقه اسلامی، تعهد و مسوولیت پزشک، خطای پزشکی و مسئولیت کیفری به دست آمده اند. همچنین از مجلات معتبر علمی از مقالات و وب سایت­های فوق استخراج شده است. یافته ها: با توجه به بررسی سیر تاریخی قوانین مصوب در باب مسئولیت پزشک در حقوق ایران، به موجب قانون مجازات ۱۳۹۲ در صورت عدم تقصیر پزشک در علم و عمل ضمانی برای وی وجود ندارد، هرچند برائت اخذ نکرده باشد (تبصره ی ۱ ماده ی ۴۹۵)؛ درواقع قانون مجازات جدید مبنای تقصیر را پذیرفته است.

مسوولیت مدنی, فقه اسلامی, تعهد و مسوولیت پزشک, خطای پزشکی, مسئولیت کیفری