محمدامین تاج الدین - دانشجوی دکتری گروه علوم دامی دانشکده کشاورزی، دانشکده شهید باهنر کرمان ایران
امید دیانی - استاد گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی دانشگاه شهیدباهنر کرمان ایران

وجود بخش عمده ای پروتئین قابل تجزیه شکمبه ای در کنجاله دانه های روغنی، تولید مقادیر زیادی آمونیاک در نتیجه تخمیر میکروبی شکمبه را به همراه دارد که در کنار ماهیت سمی آمونیاک اضافی، موجب اتلاف نیتروژن مصرفی جیره می گردد و فرآوری با فرمالدهید از موثرترین روش های فرآوری کنجاله های پروتئینی به منظور کاهش میزان تجزیه پذیری پروتئین در شکمبه گزارش شده است. بنابراین این پژوهش با هدف بررسی الگوی تجزیه پذیری شکمبه ای پروتئین خاک کنجاله کانولا بدون فرآوری شده با فرمالدهید و استفاد از آن در جیره و همراه با کاهش سطح پروتئین خام جیره بر مصرف ماده خشک، قابلیت هضم ظاهری مواد مغذیه و فراسنجه های خونی بزهای شیرده، در قالب طرح مربع لاتین ۴×۴ با استفاده از ۸ راس بز شیری در ۴ تیمار انجام گرفت. جیره های آزماشی شامل ۱) جیره شاهد، دارای کنجاله فرآوری نشده و ۱۴/۵ درصد پروتئین خام. ۲) جیره دارای کنجاله فرآوری شده ۰/۸ درصد فرمالدهید و ۱۴/۵ درصد پروتئین خام ۳) جیره دارای کنجاله فرآوری شده ۱/۲ درصد فرمالدهید ۱۴/۵ درصد پروتئین خام ۴) جیره دارای کنجاله فرآوری شده ۱/۲ درصد فرمالدهید و ۱۲/۵ درصد پروتئین خام بودند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد نشان داد فرآوری با فرمالدهید موجب افزایش میزان پروتئین غیر قابل تجزیه در شکمبه در مقایسه با کنجاله بدون فرآوری شده و از سهم پروتئین قابل تجزیه در شکمبه کاسته شد. همچنین افزایش مصرف ماده خشک بزها به دنبال استفاده از کنجاله فرآوری شده در جیره در سطوح بالا و پایین پروتئین خام جیره مشاهده گردید در حالیکه استفاده از آن در جیره اثری بر قابلیت هضم ظاهری مواد مغذی نداشت. به علاوه، غلظت نیتروژن اوره ای خون با افزایش سطح فرآوری کنجاله کانولا با فرمالدهید از ۰/۸ به ۱/۲ درصد وهمچنین کاهش سطح پروتئین خام جیره کاهش یافت.

کنجاله کانولا، فرآوری، فرمالدهید، پروتئین خام، جیره، بز شیرده، تغذیه