محسن پورخسروانی
عباسعلی ولی
مسعود معیری

مدل سازی ارتباطات اکوژئومورفولوژیکی به دلیل کاربردهای متعددی از قبیل پیش بینی روند تغییرات توالی، تعدیل و تخریب اراضی، ارزیابی تاثیرات تغییرات اقلیمی، تغییرات در استفاده اراضی و احیای شرایط پایداری سامانه های مناطق خشک دارای اهمیت است. نبکا یکی از اشکال ناهمواری در مناطق خشک است که از فرایندهای بادرفتی و پوشش گیاهی تاثیر می پذیرد. هدف از پژوهش حاضر، بررسی ارتباطات موجود بین خصوصیات مورفولوژی گونه گیاهی روماریا تورسستانیکا با عوامل مورفومتری نبکاها و ارتباطات داخلی موجود بین مولفه های مورفومتری نبکاست. بدین منظور، پارامترهای ارتفاع و قطر تاج پوشش گیاه و مولفه های قطر قاعده، ارتفاع و شیب دامنه ۱۵۷ نبکا در امتداد ۱۰ ترانسکت در منطقه خیرآباد سیرجان اندازه گیری شد. تکنیک رابطه سنجی بین پارامترهای گیاهی با مولفه های مورفومتری نبکا براساس آنالیز رگرسیون ساده و چندگانه تحلیل شده است. نتایج آنالیز رگرسیون ساده، حاکی از وجود ارتباط معنی دار بین مولفه های ارتفاع گیاه و ارتفاع نبکا در سطح احتمال خطای کمتر از یک درصد با ضریب تبیین ۵۸ درصد برای رابطه خطی و ۶۰ درصد برای توابع درجه ۲ و ۳ است. همچنین بین مولفه های قطر تاج پوشش گیاه با ارتفاع نبکا ارتباط معنی داری در سطح احتمال خطای کمتر از یک درصد با ضریب تبیین ۵۴ درصد برای رابطه خطی و ۵۸ درصد برای توابع درجه ۲ و درجه ۳ وجود دارد. نتایج آنالیز رگرسیون چندگانه مبین توجیه ۷۴ درصدی تغییرات ارتفاع نبکا با دو مولفه عمودی و افقی پوشش گیاهی است. پارامترهای تاج پوشش و ارتفاع گیاه نیز ۵۳ درصد تغییرات قطر قاعده نبکا را توجیه می کنند. نتایج آنالیز رگرسیون بررسی ارتباطات بین خصوصیات مورفومتری نبکاهای گونه روماریا تورسستانیکا، حاکی از ارتباط معنی دار بین مولفه های ارتفاع نبکا و قطر قاعده نبکا در سطح احتمال خطای کمتر از ۱ درصد با ضریب تبیین ۴۹ درصد برای رابطه خطی و درجه ۲ و ۵۰ درصد برای رابطه درجه ۳ است.

اکوژئومورفولوژی, سیرجان, مورفولوژی, مورفومتری, نبکا.