سمانه گندمکار - کارشناس شهرسازی شهرداری الکترونیک، شهرداری شیراز
نجمه دهبندی - کارشناس فنی و شهرسازی منطقه یازده، شهرداری شیراز
سید رحمت موسوی - کارشناس خدمات شهری منطقه یازده، شهرداری شیراز

توجه به بهسازی و نوسازی بافت های فرسوده شهر همواره یکی از مسائل اساسی شهرهای تاریخی و شهرهایی که دارای هویت و روحیه خاص بوده اند می باشد. این بافت های دارای ویژگی های منفی همچون آشفتگی سیما و منظر، عدم دسترسی مناسب، کمبود تاسیسات و تجهیزات شهری و فرسودگی کالبدی-سازهای نیز هستند. اصلی ترین هدف و راهبرد اساسی اقدامات مداخله ای برای بهسازی و نوسازی بافت فرسوده، بازگرداندن این مجموعه به چرخه زندگی است که می تواند در بازآفرینی دوباره و پایدار این مناطق مفید باشد. هدف پژوهش حاضر شناخت شاخص های بافت های فرسوده و برنامه ریزی در راستای احیا و بازسازی این بافت ها است. تحقیق حاضر از نوع کاربردی توسعه ای و روش آن توصیفی تحلیلی است. هدف از این پژوهش، مطالعه ی نمونه ای محدوده ی شمال غربی منطقه ۱۰ شهرداری شیراز می باشد که با استفاده از سیستم اطلاعات جغرافیایی، یکی از شاخص های میزان فرسودگی در آن شناسایی، استخراج و نقشه های خروجی برای تصمیم سازی ها و تصمیم گیری های بعدی مورد استفاده قرار بگیرد. در این پژوهش از نرم افزاری Excel، Arc GIS و Google earth استفاده شده است. ۵۷۷۰ قطعه در در این حوزه شهری شناسایی و اطلاعات آنها جمع آوری و ثبت گردید. فرایند به صورت است که ابتدا لایه عارضه معابر تهیه گردید سپس نوع (بلوار، خیابان، زیرگذر، کوچه، بن بست و...) مشخص و نهایتا عرض سواره آنها با استفاده از اسناد و بازدید میدانی تکمیل گردید. نقشه معابر این حوزه بر اساس عرض سواره آنها نشانگر آن است که در شهرک گویم در هسته اولیه و قدیمی آن معابر کم عرض و پر پیچ و خم وجود دارد و این قسمت از شهرک جزء بافت فرسوده محسوب می شود که نیاز به بهسازی و نوسازی دارد. قسمت های که اطراف هسته اولیه شهرک شکل گرفته اند و در چند سال اخیرا به شهرک اضافه شده اند از لحاظ دسترسی معابر وضعیت خوبی دارند و ویژگی بافت فرسوده را ندارند. آمار کمی میزان نفوذ در این شهرک نیز به این صورت است که ۲۶ درصد معابر عرض بیش از ۶ متر دارند، ۶۲ درصد معابر عرض ۳-۶ دارند و ۱۲ درصد معابر زیر ۳ متر عرض سواره دارند.

GIS، میزان نقوذ دسترسی، بافت فرسوده، شهرداری شیراز، منطقه ۱۰شهرداری شیراز،