سودابه نیکخوثانی گل تپه - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
سیروس صادقی - گروه علوم و مهندسی خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
مجتبی نورآئین - گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران
سید سیامک زواره - گروه شیمی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه مراغه، مراغه، ایران

ترکیبات آهن به شکل نانو ذرات آهن صفر ظرفیتی و یا مغناطیسی، به علت داشتن توانایی حذف یا کاهش اثر آلاینده های متعدد آلی و معدنی از جمله اصلاح کننده هایی هستند که برای کاهش آلودگی محیط زیست به ویژه در محیط های آبی به کار می روند. مطالعات کمی در مورد استفاده از نانو ذرات آهن مغناطیسی در اصلاح خاک های آلوده به فلزات سنگین صورت گرفته است، لذا این پژوهش با هدف بررسی کارآیی نانو ذرات آهن مغناطیسی در تثبیت کادمیوم خاک انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه سطح کادمیوم صفر، ۶ و ۱۲ میلی گرم بر کیلوگرم خاک و نانو ذرات آهن مغناطیسی در سه سطح صفر، ۱ و ۲ درصد در زمان چهار هفته با ۳ تکرار به انجام رسید. به منظور آلوده سازی خاک مورد نظر از نمک سولفات کادمیوم استفاده گردید و بعد از سپری شدن یک ماه، نانو ذرات آهن مغناطیسی در سه سطح مختلف به هر کدام از ترکیبات تیماری آلوده شده با کادمیوم اضافه و در زمان چهار هفته به صورت جداگانه مقدار کادمیوم استخراجی از فازهای مختلف خاک (تبادلی، کربناتی، اکسیدی، آلی و باقیمانده) به ترتیب اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که کاربرد نانو ذرات آهن مغناطیسی موجب کاهش معنا دار کادمیوم در بخش تبادلی و افزایش معنادار کادمیوم در بخش های آلی، اکسیدی، کربناتی و باقیمانده گردید. به طور کلی می توان نتیجه گرفت که افزودن نانو ذرات آهن مغناطیسی به خاک منجر به کاهش فراهمی عنصر کادمیوم در خاک های آلوده شده و براساس نتایج حاصل، کاهش دسترسی گیاه به عنصر کادمیوم پیش بینی می گردد.

آلودگی, فاز تبادلی, فلزات سنگین, نانو ذرات آهن مغناطیسی