سارا سهل البیع - دانشجوی دکتری فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
فهیمه ملک زاده - دانشیار گروه حقوق خصوصی، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
یونس واحدیاریجان - استادیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، دانشکده الهیات، واحد تهران شمال، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

زمینه و هدف: در این مقاله ضمن بیان نظرات موافقان و مخالفان فیض، نقاط ضعف و قوت هر یک از ادله بیان و سعی شده است دیدگاه­ های فیض با مقتضیات زمان منطبق و راهکار عملی در تدوین قانون مدنی ارائه شود. مواد و روش ­ها: این تحقیق از نوع نظری است و روش آن به­ صورت توصیفی-تحلیلی و ابزار گردآوری اطلاعات نیز به ­صورت کتاب­خانه ای است. ملاحظات اخلاقی: در تمام مراحل نگارش پژوهش حاضر، ضمن رعایت اصالت متون، صداقت و امانت­داری رعایت شده است. یافته ­ها: برخلاف دیدگاه مشهور که سن بلوغ را ۹ و ۱۵ سالگی می­داند، فیض نظریه نسبی بودن سن بلوغ را ارائه کرد. او معتقد بود که سن بلوغ نسبت به افراد و تکالیف مختلف متفاوت است. نتیجه: سن تکلیف در عبادات را می­توان به مرجع فقهی مربوطه سپرد؛ اما در امور مالی وکیفری و قابلیت ازدواج، جهت صدور احکام قضایی و حقوقی، سن ۱۸ سال پیشنهاد می­شود. از طرفی سن ۱۸ سال سنی است که تمامی سن­های گفته­ شده توسط فقها و مذاهب اسلامی(از ۹ تا ۱۷ سال) را پوشش می­دهد. هم­چنین ۱۸ سالگی سنی پذیرفته ­شده در بسیاری از جوامع است و کاربرد موفقی داشته است.

"سن, " بلوغ, " معیار, " فیض کاشانی, " نظر مشهور"