عباس صداقتی - گروه معماری، واحد ارومیه، دانشگاه آزاد اسلامی، ارومیه، ایران. (نویسنده مسئول) sedaghati۷۲۶۳@ut.ac.ir

امروزه با توسعه روزافزون شهرهای کوچک و بزرگ و فاقد فضای شهری مطلوب سازگارسازی مجتمع های مسکونی و فضای عمومی آن ها با نیازهای ساکنان آن در کانون توجه کارشناسان قرار گرفته است. فضاهای عمومی بخش عمده ای از زمان و محیط زندگی روزمره ساکنان از جمله قشر مورد مطالعه یعنی کودکان را به خود اختصاص می دهد و از دیدگاه مهندسی عوامل انسانی، ارتقائ کیفیت این فضاها می تواند در سلامت و رشد قوای جسمی، تقویت تعاملات اجتماعی و حتی آموزش و رشد خلاقیت کودکان و نوجوانان موثر باشد. در این نوشتار، مولفه های اثرگذار بر رشد خلاقیت کودکان در فضای باز مجتمع های مسکونی تبیین شده و در این راستا با استفاده از روش تحقیق توصیفی– پیمایشی برخی از عوامل موثر در رشد خلاقیت کودکان که در طراحی فضاهای عمومی این مجتمع ها مد نظر باید باشند؛ ارائه شده است. جامعه آماری تحقیق شامل ساکنان مجتمع مسکونی سپیدار ارومیه و جهت تحلیل داده ها از معادلات ساختاری با نرم افزار SPSS و AMOS استفاده گردید. براساس نتایج پژوهش می توان گفت؛ رشد خلاقیت کودکان فقط از طریق برنامه های آموزشی میسر نخواهد بود، بلکه فضاهای انعطاف پذیر که در آن مواردی از قبیل؛ استفاده از عناصر طبیعی نظیر آب، شن، نور و... برای بازی کودکان، ایجاد پوشش های گیاهی سبز، به کار بردن رنگ های متنوع، قرار دادن فضاهایی برای مشارکت کودکان و بازی های گروهی و... در تحریک حس کنجکاوی و در نهایت ارتقائ خلاقیت کودکان موثر خواهد بود. در این بین مولفه مشارکت کودکان بیشترین اثرگذاری در رشد و پرورش خلاقیت کودکان را دارد و سپس به ترتیب انعطاف پذیری فضا، حس امنیت، عناصر طبیعی، جنس و رنگ، موثرترین مولفه ها در این زمینه بوده است.

فضای باز, مجتمع مسکونی, کودک, خلاقیت, سپیدار ارومیه