فریده عرج پور - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
رویا عزیزی نثار - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
امین صدارتیان جهرمی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران
مجتبی قانع جهرمی - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه یاسوج، یاسوج، ایران

پژوهش حاضر، با هدف ارزیابی اثرات کشندگی عصاره های آبی و نانوفرمولاسیون های گیاهان رزماریRosmarinus officinalis L. ، اسطوخودوس Lavandula angustifolia Mill.، اکالیپتوس Eucalyptus globulus Labill. و ترخون Artemisia dracunculus L. روی کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch (کنه های بالغ نر و ماده) و زیره سبز Cuminum cyminum L. و گشنیز Coriandrum sativum L. روی سفیدبالک پنبه Bemisia tabaci (Gennadius) (پوره سن اول و سوم) در شرایط آزمایشگاهی با دمای ۲ ± ۲۵ درجه سلسیوس، رطوبت نسبی ۵ ± ۶۵ درصد، دوره روشنایی ۱۶ ساعت و به روش سمیت تماسی انجام پذیرفت. در میان عصاره های آبی، عصار ه رزماری (۳۲۲۷ = LC۵۰  پی پی ام) و از میان عصاره های فرموله شده، نانوفرمولاسیون ترخون (۱۴۵۴ = LC۵۰  پی پی ام) بیش ترین میزان سمیت را علیه کنه های بالغ داشتند. عصار ه آبی و فرموله شده زیره سبز نیز به ترتیب با LC۵۰ محاسبه شده ۹۶۳۹ و ۶۷۴۸ پی پی ام روی پوره های سن اول و ۱۱۶۷۰ و ۹۹۳۷ پی پی ام روی پوره های سن سوم، بیش ترین میزان سمیت را از خود نشان دادند. پوره های سن اول سفیدبالک نسبت به پوره های سن سوم، حساسیت بیش تری نسبت به عصاره های آبی و فرموله شده از خود نشان دادند. بر اساس نتایج کروماتوگرافی مایع با کارایی بالا (HPLC)، ترکیب سالیسیک اسید برای گیاهان رزماری (۶۸/۲۱%)، اسطوخودوس (۹۰/۳۳%) و گشنیز (۹۰/۹%) و کوئرستین برای اکالیپتوس (۶۲/۷۶%)، ترخون (۴۹/۲۳%) و زیره سبز (۶۸/۱۵%) بیش ترین درصد را داشتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که عصاره های گیاهی به صورت تماسی دارای اثر کنترلی مطلوبی روی آفات گلخانه ای مذکور می باشند وکمک شایانی به استفاده از فرآورده های گیاهی در برنامه های مدیریت تلفیقی این آفات در شرایط گلخانه خواهد نمود.

آفات گلخانه ای, کروموتوگرافی, مدیریت تلفیقی آفات, نانوفرمولاسیون