مژده قربانعلی زاده - دکتری جامعه شناسی دانشگاه تهران، تهران، ایران.

رفتارهای پرخطر، رفتارهای بالقوه مخربی هستند که افراد به طور ارادی یا بدون اطلاع از عواقب احتمالی مرتکب میشوند. شیوع رفتارهای پرخطر تاثیرات نامطلوبی بر بهزیستی نوجوانان و جوانان خواهد داشت. جوان بودن بخش عمده جمعیت کشور و فقدان رویکردهای کلنگر و فراتحلیلی در پژوهشهای آسیب شناسی از ضرورتهای پژوهش در این حوزه است. به جهتبررسی شیوع رفتارهای پرخطر در بین نوجوانان و جوانان، حدود ۴۰ پژوهش در دهه ۸۰ و ۹۰ با روش کتابخانه ای و مروری، ۱ مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. انواع رفتارهای پر خطر در این پژوهش عبارتند از پرخاشگری و خشونت، مصرف سیگار، مصرف قلیان، مصرف مواد مخدر، مصرف مشروبات الکلی، رفتار جنسی پیش از ازدواج. نتایج توصیفی و تحلیلی نشان می دهد کشور ایران به جز رفتار مصرف سیگار، در سایر رفتارهای پرخطر، با افزایش شیوع در جمعیت جوان و نوجوان مواجه است.علاوه بر افزایش کمی، کاهش سن شروع و افزایش شیوع رفتار پرخطر در دختران و زنان مشاهده میگردد. بررسی و مقایسه نتایج پژوهشها نشان می دهد، فقدان مطالعات علمی کافی در بررسی رفتار پرخطر، ناهمگونی پژوهشها در نتایج و آمارها، پراکندگی و مقطعی بودن پژوهشها، نامشخص بودن تفکیک گروه های سنی، ابهام در آمارهای رسمی ، فقدان مرکز جامع پایش رفتارهای پرخطر و معدود بودن پژوهشهای شیوع شناسی ملی از مهمترین چالشها در بررسی تحقیقات شیوع شناسی کشور میباشد.

شیوع شناسی، رفتار پرخطر، نوجوانان، جوانان