علی رجبی قوزلو - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه قم
اقدس فاتحی - استادیار گروه زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم

اسطوره ها وداستان ها درادبیات ملل مختلف جهان دارای تشابهات و اشتراکاتی هستند. این اشتراکات ممکن است به خاطر رویدادهای مختلفی باشد که از آن به عنوان سایش وتلاقی فرهنگی یاد می شود ویا دلیل این همسانی ها را می توان در ناخودآگاه جمعی بشر جستجو کرد. یکی از این موارد، اشتراکات شخصیت های اساطیری ایرانی با برخی از پیامبران بین اسرائیل است. در بررسی هایی که در این تحقیق با مقایسه و تطبیق سیاوش به عنوان یکی از شخصیت های مهم اسطوره ای و نماد پاکی و راستی در شاهنامه و حماسه ایران و یحیی (ع) از پیامبران بنی اسرائیل به عمل آمد. مشخص گردید که این دو شخصیت در نهاد شهادت، سوگواری آیینی در بزرگداشت آنان، عاملیت یک زن در کشته شد نشان، قرار گرفتن سر بریده شان در طشت و همچنین گرفته شدن انتقال خونشان از عاملان شهادت، اتفاقات رخ داده برای شخصیت های پیرامونی آنها و سرانجام انعکاس زندگی و سرگذشت آنان در متن های ادب فارسی تشابه و مطابقت دارند. بسیاری از این داستان ها در فرهنگ های گوناگون منشا و اصل مشترکی دارند، شناخت و تطبیق این تشابهات در شناخت فرهنگ ملت ها یاری دهنده بوده ومی تواند سیمایی کلی از دگرگونی های اسطورهای در فرهنگ های مختلف به دست دهد و رابطه بین آن ها را روشن سازد.

یحیی (ع)، سیاوش، سوگواری آیینی، اسطوره، تطبیق