علی صیادانی - دانشیار گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
عبدالاحد غیبی - استاد گروه زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان، تبریز، ایران.
سپیده باقری اوزان - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی دانشگاه شهید مدنی آذربایجان

زبان­ شناسی متن، شاخه­ای نوپا در حوزه زبان­ شناسی است که در بررسی زبان از سطح جمله فراتر می ­رود و بر مطالعه متن به عنوان بزرگترین واحد زبانی تاکید می­ ورزد. از میان رویکردهای مختلف زبان شناسی متن، الگوی حل مساله هوئی، یکی از پرکاربردترین رویکردها محسوب می­ شود. این الگو که از چهار عنصر موقعیت، مساله، پاسخ و ارزیابی تشکیل شده است، به بررسی چگونگی تولید و درک متن می­ پردازد. این پژوهش، با روش توصیفی تحلیلی، سازمان متن روایی «لن اعیش فی جلباب ابی» اثر احسان عبدالقدوس را مورد بررسی و تحلیل قرار داده است. شیوه روایتی این رمان به گونه ­ای است که می ­توان آن را با رویکرد حل مساله بررسی نمود. سازمان این متن روایی حول محور سه مساله اصلی، یعنی سرخوردگی عبدالوهاب، انزوای روزالین و ازدواج نظیره می­ چرخد. این سه مساله ارکان اصلی رمان هستند. در این متن، پاسخ­ های متعددی برای حل مساله اول ارائه می­ شود که ناموفق بوده و ارزیابی از آنها منفی است. به همین دلیل، مساله نخست با وجود ورود به چرخه مجدد، به صورت حل نشده باقی می­ ماند. مسائل دوم و سوم بدون طی کردن چرخه طولانی با ارزیابی مثبت پاسخ­های ارائه شده با موفقیت به اتمام می­ رسند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که سازمان متن روایی «لن اعیش فی جلباب ابی» تا حد زیادی با چهار عنصر الگوی حل مساله منطبق است و ساختار آن از این الگو تبعیت می­ کند.

زبان شناسی متن, حل مساله, احسان عبدالقدوس, لن اعیش فی جلباب ابی