اصغر مولایی - دانشیار، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز،تبریز،ایران
سارا راشکی - سارا راشکی،کارشناسی ارشد طراحی شهری، گروه شهرسازی، دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز

زبان در حوزه شهرسازی می تواند دارای واژگان دستور زبان و قواعد و مفاهیمی مربوط به مولفه های مختلف باشد که این قواعد و دستور زبان حاوی تجارب و الگوها و روش هایی در خلق فضا و توده و آفرینش مکان های عمومی و خصوصی و به طور کلی بافت شهری است که با استفاده از فرهنگ، اقلیم و فناوری های ساخت و ساز در طول زمان ایجاد شده است. این پژوهش با هدف استخراج دستور زبان طراحی شهری در بافت های با ارزش با تاکید بر بافت تاریخی سیستان انجام شده است که مهمترین پرسش در این راستا این می باشد که مولفه های شکل گیری قواعد دستور زبان طراحی شهری سیستان کدامند؟ شیوه انجام این پژوهش ترکیبی از شیوه های توصیفی،تحلیلی و موردی می باشد. نتایج مطالعات مبانی نظری نشانگر آن است که مولفه های موثر بر فرم و فضای کالبدی شهر شامل مولفه های جغرافیایی، اقلیمی، فرهنگی، اجتماعی، کالبدی و منظر شهری است. دستور زبان طراحی شهری منطقه سیستان متاثر از جنبه ها و متغیرهای فرهنگی و جغرافیایی هویت بخشی است که در فرم بافت تجلی یافته است. که آن را در منظر بیرونی بافت در قالب گنبدها، دریچه های مشبک، خارخانه ها و نماها می توان ملاحظه نمود. اغلب این فرم ها و اجزا و عناصر فضای کالبدی علاوه بر جنبه های اقلیمی و کارکردی دارای وجه فرهنگی هستند که سبک زندگی منحصر بفرد سیستانی متاثر از مولفه های مذکور را خلق می نماید.از دیگر الگوهای زبان طراحی شهری این منطقه چاه نیمه ها که به عنوان فضاهای عمومی و همگانی هستند

دستور زبان, طراحی شهری, منطقه سیستان, هویت