علیرضا توکلی - موسسه تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران.
محمدحسین توکلی - دانشجوی رشته مهندسی صنایع دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، تهران، ایران .
علی اکبر دماوندی - موسسه آموزش و ترویج کشاورزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

افزون بر ۵/۶ میلیون هکتار اراضی تحت کشت محصولات زراعی، باغی و گیاهان دارویی دیم همراه با چند میلیون هکتار اراضی دیم آیش وجود دارد. نقشه های بهره وری بارش اراضی دیم کشور حاکی از این است که میانگین بهره وری بارش چهار محصول اصلی دیم یعنی گندم، جو، نخود و عدس به میزان ۲۴۵/۰ کیلوگرم بر متر مکعب نیازمند بررسی، واکاوی و ارائه گزاره های جایگزین است. در اراضی دیم، ارتقای بهره وری آب سبز، به حفظ خاک گره خورده است در اراضی خشک، بهبود بهره وری آب سبز با حفظ خاک گره خورده است، بنابراین کشاورز تصمیم می گیرد نوع کشت را انتخاب کند تا ضمن ارتقای بهره وری بارندگی، معیشت خود را تامین و مدیریت کند. با توجه به مفاهیم فنی توصیه شده، کشاورز باید تلفات تبخیری بارش را کاهش دهد، رواناب را به جریان نفوذ عمیق تبدیل کند و سهم تلفات بی فایده را کاهش دهد. ایجاد باغات و گیاهان دارویی دیم تحت سامانه های استحصال و جمع آوری آب باران و متکی بر تلفیق دانش بومی و فنی، علاوه بر اینکه هیچگونه بارگذاری جدید بر منابع آب نخواهد بود، با کاهش سهم تلفات تبخیری بارش، بهره وری بارش را بهبود بخشیده، سهم نفوذ عمقی را افزایش داده، خاک را از معرض فرسایش نجات داده و معیشت مردم را بهبود خواهد بخشید و محصولی هم که تولید می شود دارای ویژگی سالم و ارگانیک بودن می باشد.

بارش، تلفات تبخیری، الگوی کشت