زینب حزباوی - استادیار گروه مرتع و آبخیزداری، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، پژوهشکده مدیریت آب، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران

آب آشامیدنی یک منبع طبیعی است که بسیاری از نقاط جهان با کمبود تامین آن مواجه هستند. البته در کل جهان آب به فراوانی وجود دارد، اما فقدان شدید آب آشامیدنی سالم در چندین مکان، به دلایل مختلف از جمله جنگ، توزیع نامناسب و نیز مصرف غیرمنطقی وجود دارد. بنابراین، آب آشامیدنی سالم هرچند منبعی نامحدود است، اما یک منبع طبیعی بحرانی محسوب می شود. در این مقاله علاوه بر ارائه یک راه حل عملیاتی و تضمینی برای رفع آب که پس از توسعه پایدار و تغییر اقلیم، به عنوان دومین چالش جهانی محسوب می شود، روش هایی برای اصلاح روابط انسان با آب به نفع سیاست هایی که منعکس کننده یک فرهنگ کاملا جدید در نگرش تمدن ما نسبت به این منبع گران بهاست، معرفی می شود.جمع آوری آب باران، در مناطقی که باران می بارد، قبل از این که قطره های باران به بخشی از جریان غیر قابل کنترل تبدیل شود، ابزار عالی برای مدیریت منابع آب است. این اقدامات ساده قابل استفاده در زمین، شبیه به برنامه ریزی و فرآیندهای مدل سازی زمین هستند. با وجود این، استفاده عملیاتی از این دیدگاه بدون اقدامات قانونی، سازمانی و مالی مناسب در سطوح محلی، ملی و بین المللی نمی تواند میسر شود. اکثر کشورها سیاست ها، قوانین و یا مقررات ملی مختص به خود را برای مدیریت پایدار منابع آبی دارند. ممکن است هیچ کدام از این سیاست ها در زمان تدوین به علت عدم تجربه یا عدم موفقیت در پیش بینی بحران آب در آینده، به جمع آوری آب باران نپرداخته باشند. البته که نیاز به یک چارچوب سیاسی برای سامانه های جمع آوری آب باران به طور عمده زمانی مطرح می شود که بیانیه های سیاست آب به این مساله توجه نکرده باشند. برای تدوین قوانین و آیین نامه های اساسی برای اجرای یک سامانه جمع آوری آب باران، وجود یک چارچوب سیاستی در زمینه جمع آوری آب باران به عنوان یک راهنما ضروری خواهد بود. برای ترویج احداث سامانه های جمع آوری آب باران در یک محدوده یا ساختمان، بایستی سیاستهایی با هدف آگاهی رسانی، تبیین تشویق ها و اعمال جریمه و کنترل اثرات منفی ناشی از نصب چنین سامانه هایی تبیین شود. اجرای چنین طرح های سیاستی باید از طریق قانون تقویت شود. هم چنین الزامی است که ملاحظات لازم برای پرداخت یارانه به تاسیسات یا ارائه تسهیلات برای نصب سامانه های جمع آوری آب باران در نظر گرفته شوند. چالش تامین آب سالم از لحاظ ماهیت فراملی و از لحاظ راه حل فرانهادی است. به منظور فائق آمدن بر این آن یک دولت یاموسسه به تنهایی نمی تواند موفق شود، بلکه نیاز به همکاری مشترک بین دولت ها،سازمان های بین المللی، شرکت ها، دانشگاه ها، سازمان های غیردولتی و افراد مبتکر وجود دارد.

اصل تحمل آب، بخش مدنی، سازمان دهی، خودتنظیمی، راه حل پایدار