مجید کاظمی گرجی - گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
شکوفه غضنفری - گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران
کاظم یوسفی کلاریکلایی - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
کریم نوبری - بخش تحقیقات علوم دامی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گرگان، ایران
سید داود شریفی - گروه علوم دام و طیور، دانشکده فناوری کشاورزی (ابوریحان)، دانشگاه تهران، پاکدشت، ایران.
فاطمه شیخ - مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،گرگان، ایران

هدف از مطالعه حاضر، بررسی تاثیر سطوح مختلف دانه باقلای بدون تانن (رقم مهتا) بر عملکرد رشد، برخی فراسنجه­های ایمنی و بیوشیمیایی خون، ریخت­شناسی و جمعیت میکروبی روده کوچک و کیفیت گوشت جوجه­های گوشتی بود. از ۳۲۰ قطعه جوجه­گوشتی سویه راس ۳۰۸ یک روزه با چهار تیمار در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل ۱- جیره شاهد ۲- جیره حاوی ۱۰ درصد باقلای بدون تانن ۳- جیره حاوی ۲۰ درصد باقلای بدون تانن و ۴- جیره حاوی ۳۰ درصد باقلای بدون تانن بودند. نتایج نشان داد، عملکرد رشد کل دوره پرندگان تغذیه شده با سطوح مختلف جیره­های حاوی باقلای بدون تانن معنی دار نبود،. بااین­حال، تغییرات خطی، افزایش وزن بهتری را در پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی ۱۰ درصد باقلای بدون تانن در مقایسه با پرندگان تغذیه شده با جیره­های حاوی ۲۰ و ۳۰ درصد باقلای بدون تانن نشان داد (۰۵/۰P<). فراسنجه­های کلسترول، تری­گلیسرید، لیپوپروتئین های با چگالی بالا و لیپوپروتئین­های با چگالی پایین و درصد هتروفیل و لنفوسیت خون، طول پرز، عرض پرز، عمق کریپت، ضخامت لایه ماهیچه­ای ژژنوم روده و جمعیت میکروبی باکتری­های اشریشیاکلی و لاکتوباسیل ایلئوم تحت تاثیر باقلای بدون تانن در جیره قرار نگرفتند. با­این­حال، تجزیه تابعیت، تمایل به افزایش طول پرز در پرندگان تغذیه شده با جیره حاوی ۱۰ درصد باقلای بدون تانن در مقایسه با سایر جیره­ها را نشان داد (۰۸/۰=P). عرض پرز (۰۵/۰P<) و عمق کریپت (۰۵/۰=P) در پرندگان تغذیه شده با جیره­های حاوی باقلای بدون تانن در مقایسه با شاهد کمتر بود. استفاده از سطوح مختلف باقلای بدون تانن منجر به بهبود کیفیت گوشت از طریق کاهش pH ، غلظت مالون­دی­آلدئید، عدد پر اکسید و اسیدهای چرب آزاد گوشت ران جوجه­های گوشتی شد (۰۵/۰P<). در نهایت، با توجه به نتایج حاضر به نظر می­رسد، سطح ۱۰ درصد باقلای بدون تانن از لحاظ عملکرد جوجه گوشتی مناسب­تر باشد و قابل رقابت با جیره شاهد باشد.

باقلای بدون تانن, جایگزین کنجاله سویا, جوجه گوشتی, عملکرد