زینب بیداراناری - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیای طبیعی(ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق ارد
فریبا اسفندیاری درآباد - استادیار گروه جغرافیای طبیعی(ژئومورفولوژی)، دانشگاه محقق اردبیلی
مقصود خیام - استاد گروه جغرافیای طبیعی(ژئومورفولوژی)، دانشگاه تبریز

وقوع حرکات توده ای یکی از مخاطرات طبیعی است که از نظر فراوانی و شدت وقوع اثرات ناگوار زیست محیطی فراوانی را به همراه دارد پهنه بندی وقوع حرکات توده ای یکی از روشهایی است که به کمک آن می توان نواحی مستعد و بحرانی را به لحاظ پایدارسازی مشخص کرد و از نقشه های پهنه بندی بدست آمده در برنامه ریزی های توسعه پایدار استفاده کرد. هدف از این تحقیق پهنه بندی حرکات توده ای با استفاده از روش فرآیند تحلیل سلسله مراتبی در محیطGISدر مسیر ارتباطی مشگین شهر- موئیل است. سیستم حمل و نقل این مسیر در منطقه کوهستانی از نظر حرکات توده ای دچار تهدید می شود و این مسیر در محدوده کوهستانی به دلیل داشتن شیب زیاد دامنه ها و ارتفاع زیاد منطقه و همچنین مکان گزینی نامناسب جاده و بواسطه آن ناپایدارسازی دامنه ها دارای وضعیتی نامناسب است. تحقیق حاضر بر آن است که عوامل و عناصر موثر را درایجاد این حرکات با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبیAHP)مشخص کرده و براساس تاثیر هر کدام از این عوامل و عناصر به وزن دهی آنها پرداخته و در نهایت نقشه پهنه بندی نقاط حساس به حرکات را مشخص نماید، که این نقشه پهنه بندی براساس ترکیبی از لایه های هیپسومتری، شیب، جهت شیب، لیتولوژی، فاصله از گسل، فاصله از جاده، فاصله از رودخانه، بارندگی و کاربری اراضی می باشد. در این روش از نه عامل یاد شده استفاده شد و عوامل در نظر گرفته شده به صورت زوجی مقایسه شده و وزن عوامل محاسبه می شود، در پایان با در نظر گرفتن وزن های به دست آمده برای هر عامل و امتیازهایی که به خود اختصاص دادند مدل پهنه بندی به دست آمد. نتایج حاصل از پهنه بندی نشان داد که سه عامل واحدهای زمین شناسی، فاصله از جاده و شیب به ترتیب بیشترین تاثیر را در وقوع حرکات توده ای منطقه داشته اند، در حالی که دو عامل گسل و ارتفاع کمترین تاثیر را در وقوع حرکات توده ای منطقه به خود اختصاص دادند.

حرکات توده ای، پهنه بندی، مسیر مشگین شه-ر موئیل، فرآیند تحلیل سلسله مراتبیGIS ،(AHP