علیه آزادگان - دانشجویان کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
مهدی بابایی
محمود صبوحی - دانشیار و عضو هیئت علمی گروه اقتصاد کشاورزی دانشگاه زابل
زهرا کاوسی اکبرپور

بخش کشاورزی به عنوان یکی از بخش های مهم اقتصاد کشور، با توجه به مزیت های بالقوه طبیعی و نقش حساس در امنیت غذایی جامعه، بیش ازسایر بخش ها نیاز به توجه دارد. رشد سریع جمعیت، کمبود مواد غذایی موجود و مشکلات جهانی غذا بر ضرورت بهره برداری بهینه از این بخش عظیم تولیدی کشور افزوده است. کمبود منابع اولیه برای تولید سبب شده تا بهینه سازی و بهینه یابی در کاربرد منابع بسیار مورد توجه واقع شود . بنگاه های تولیدی همواره سعی دارند که در تخصیص منابع موجود برای یک دوره معین به طور عقلایی و اقتصادی تصمیم گیری نمایند، تا در اینرهگذر از اتلاف منابع جلوگیری شده و تخصیص به نحو مطلوب صورت پذیرد. در فعالیت های زراعی نهاده ها و منابع متعددی برای کشت محصولات مورد استفاده قرار می گیرند که یکی از مهم ترین اهداف مدیران و برنامه ریزان زراعی بهینه سازی کاربرد منابع و نهاده ها در طراحی الگوی کشت مناسب می باشد. یکی از تکنیکهای مفید و موثری که میتواند مدیران و تصمیم گیرندگان اقتصادی بخش کشاورزی را در جهت تخصیص بهینه منابع و نهادههای کمیاب به منظور تولید بهتر محصولات کشاورزی یاری میرساند، مدلهای برنامهریزی ریاضی میباشند . کاربرد برنامهریزی ریاضی در تعیین الگوی کشت بهینه و یا تخصیص نهادههای تولید، در اقتصاد کشاورزی سابقه طولانی دارد. در مطالعه حاضر، با توجه به موقعیت و شرایط حساس منابع آب در منطقه سیستان، با استفاده از برنامهریزی هدف به تعیین الگوی کشت بهینه همسو با توسعه پایدار در منطقه سیستان پرداخته شد. دادههای مورد نیاز این مطالعه مربوط به سال زراعی 89-88میباشد که از اداره جهاد کشاورزی زابل اخذ گردید. نتایج نشان داد که با اجرای الگوی حاصل از برنامهریزی هدف برای دستیابی به پایداری از تنوع کشت منطقه مطالعاتی کاسته و الگوی پیشنهادی برای منطقه، کشت محصولات گندم، جو، هندوانه و خربزه میباشد. همچنین یافتههای مطالعه بیانگر این است که اجرای الگوی کشت بهینه ، در تحقق اهداف توسعه پایدار کشاورزی، به افزایش بهره وری عوامل تولید، ایجاد اشتغال و افزایش درآمد اقتصادی منجر میشود

برنامهریزی هدف، تعیین الگوی کشت بهینه، توسعه پایدار