الهه علی بابایی عمران - ph.D. Student of forestry and forest ecology, Faculty of Agriculture and natural resources Management, University of Tehran, Agricultural, Karaj, I. R. Iran
وحید اعتماد - Associate Prof., Dept. of natural resources, Faculty of Agriculture and natural resources Management, University of Tehran, Karaj, I. R. Iran
خسرو ثاقب طالبی - Associate Prof., Dept. of Forestry, Research Institute of Forests and Rangelands, Tehran, I. R. Iran
منوچهر نمیرانیان - Associate Prof., Dept. of natural resources, Faculty of Agriculture and natural resources Management, University of Tehran, Karaj, I. R. Iran

شناخت ساختار جنگل برای تشخیص پویایی توده، تشریح پایداری اکوسیستم، طراحی طرح های مدیریتی مناسب و اقدامات حفاظتی و احیایی مفید است. پژوهش حاضر با هدف اصلی بررسی الگوی مکانی و مشخصه های ساختاری جنگل های راش (Fagus Orientalis Lipsky) در مرحله تحولی بلوغ با استفاده از قطعات نمونه با مساحت متغیر به انجام رسید. به این منظور با جنگل گردشی در پارسل ۳۲۷ بخش گرازبن جنگل خیرود، یازده قطعه با مساحت و شکل هندسی متغیر که دارای ویژگی های مرحله تحولی بلوغ بودند، انتخاب و موقعیت مکانی، قطر و ارتفاع همه درختان بزرگ تر از ۵/۷ سانتی متر در هر قطعه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد که بیشترین سهم درختان در میان قطعات بررسی شده مربوط به طبقات قطری میان قطر و قطور بود. همچنین نتایج حاصل از شاخص کلارک و ایوانز و زاویه یکنواخت نشان دهنده پراکنش منظم درختان در همه قطعات بررسی شده بود. شاخص آمیختگی نیز به طور متوسط در همه قطعات ۱۹/۰ به دست آمد که نشان دهنده آمیختگی کم و تمایل اندک درختان راش به قرار گرفتن در کنار گونه های دیگر بود. میانگین شاخص تمایز قطری و ارتفاعی به ترتیب ۳۱/۰ و ۳۰/۰ محاسبه شد که بیانگر اختلاف متوسط درختان همسایه نسبت به یکدیگر بود. به طور کلی، استفاده از شاخص های مبتنی بر نزدیک ترین همسایه با قطعاتی با مساحت و شکل هندسی متغیر نشان داد که این شاخص ها از توانایی زیادی در کمی کردن مشخصه های ساختاری توده های جنگل در مرحله تحولی بلوغ برخوردارند. در نتیجه پیشنهاد می شود که تحقیقات مشابهی در دیگر مراحل تحولی صورت پذیرد.

Dynamics, Uniform angle index, Clarke and Evans index, quantifying