کرمعلی ذبیحی - دانشجوی دکتری جنگلداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
اسداله متاجی - استاد گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
رضا اخوان - دانشیار پژوهش، موسسه تحقیقات جنگل ها و مراتع کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
ساسان بابایی کفاکی - دانشیار گروه جنگلداری، دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

توزیع مکانی و سطح روشنه ها پیامدهای مهمی برای رژیم نوری زیراشکوب و تجدید حیات درختان دارد که خود بر تنوع گونه های گیاهی تاثیرگذار است. پژوهش پیش رو با هدف بررسی الگو و ساختار مکانی روشنه های حاصل از بهره برداری و مقایسه آن با وضعیت روشنه های طبیعی در جنگل های راش آمیخته در طرح جنگلداری سوردار- انارستان واقع در چمستان نور در استان مازندران اجرا شد. با آماربرداری صددرصد از همه روشنه های طبیعی و حاصل از بهره برداری، مختصات مکانی آنها ثبت و سطح روشنه ها به روش مثلثاتی اندازه گیری شد. به منظور تجزیه وتحلیل های مکانی از آماره او- رینگ، تحلیل واریوگرام و تابع همبستگی نشان دار (MCF) استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین فراوانی روشنه ها مربوط به سطح کمتر از ۲ آر بود. الگوی کلی پراکنش روشنه های طبیعی و حاصل از بهره برداری تقریبا مشابه و حداکثر تا فاصله ۳۵ متری کپه ای و سپس تصادفی بود و فقط روشنه های حاصل از بهره برداری تا فاصله ۱۶۸ متری ساختار مکانی را نشان دادند. ساختار مکانی روشنه های طبیعی نظم خاصی نداشت و بیانگر این نکته بود که روشنه ها از نظر سطح مستقل از هم هستند و در اقدامات مدیریتی با هدف پرورش توده روشنه ها (آشفتگی ها در مقیاس کوچک) با سطوح مختلف باید ایجاد می شد که متاسفانه این مهم در مدیریت توده ها در منطقه پژوهش کمتر مدنظر قرار گرفته است.

آماره او- رینگ, تابع همبستگی نشان دار, جنگل هیرکانی, روشنه, واریوگرام