رامین روشندل - دانشجوی کارشناسی ارشد آهنگسازی، دانشکده هنرهای نمایشی و موسیقی، دانشگاه تهران

چکیده هدف این مقاله، بررسی فرم و هارمونی در قطعه ی نی نوا اثر حسین علیزاده است. برای تجزیه و تحلیل فرم نی نوا، ابتدا فرم کلی هر قسمت بررسی شده است و پس از آن به طبقه بندی جمله ها یا انگاره های ریتمیک و ملودیک هر قسمت به صورت جداگانه پرداخته ایم. به علاوه، در صورت انطباق فرم قسمت های مختلف با یکی از فرم های کلاسیک، این انطباق بررسی شده است و سپس جمله ها، واریاسیون آنها و انگاره های ملودیک و ریتمیک به صورت جداگانه مورد مطالعه قرار گرفته و تقسیم بندی شده اند. در ضمن، این انگاره ها در صورتی که با موتیف های موجود در ردیف تشابهی عینی یا با اندکی تغییر داشته اند، مورد بررسی قرار گرفته اند. هم چنین چگونگی استفاده آهنگساز از ترکیب های مختلف موتیف های ذکرشده در اثر، مورد مطالعه قرار گرفته است. در بررسی هارمونی، با در نظر گرفتن محدوده ملودیک هر گوشه در مد آن دستگاه و با استفاده از پلان های تنال به دست آمده از چندین قسمت از اثر، به چگونگی انتخاب هارمونی اثر و هم چنین موارد استفاده از آکوردهایی که بر اساس فواصل سوم(هارمونی تیرس) یا چهارم(کوارتال) هستند، می پردازیم. هم چنین خواهیم دید که آهنگساز در طول اثر، یک آکورد را به تناوب مورد استفاده قرار داده است و این آکورد، به نوعی نقش فرود به محدوده درآمد دستگاه نوا را ایفا می کند.

واژه های کلیدی انگاره های ردیف, دگره های انگاره های ردیف, هارمونی کوارتال, هارمونی تیرس