واکاوی لایه های معنایی در نگاره های فالنامه نسخه طهماسبی با رویکرد آیکونولوژی
عنوان مقاله: واکاوی لایه های معنایی در نگاره های فالنامه نسخه طهماسبی با رویکرد آیکونولوژی
شناسه ملی مقاله: JR_JFAVAT-24-3_006
منتشر شده در در سال 1398
شناسه ملی مقاله: JR_JFAVAT-24-3_006
منتشر شده در در سال 1398
مشخصات نویسندگان مقاله:
سعید اخوانی - دانشگاه مازندران
فتانه محمودی - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
خلاصه مقاله:
سعید اخوانی - دانشگاه مازندران
فتانه محمودی - عضو هیئت علمی دانشکده هنر و معماری دانشگاه مازندران
فالنامه های مصور دوره صفوی از چند جنبه دارای اهمیت فراوانی هستند. با توجه به اینکه فالنامه از نخستین نسخ موجود مکتب قزوین به شمار میرود، نگارههای آن از جنبهی سبکشناختی دارای ارزش مطالعاتی بسیاری است. اهمیت دیگر آن به ارتباط بینامتنی نگارهها با متون چندگانهی عصر خویش که شکلدهندهی مضامینی مختلف در یک راستای مشخص است، بازمی گردد و دیگر اینکه هنر نگارگری برخلاف کارکرد معمولش در سنت کتابآرایی و تصویرسازی متون ادبی، این بار در کارکردی متفاوت ظاهرشده است. بدین ترتیب نگارههای فالنامه به لحاظ معنامندی، از ساختاری چندلایه تشکیل شده اند. مسئله این است که چه لایههای معنایی آشکار و پنهانی در نگارههای فالنامه های عصر صفوی حضور دارند؟ در این مقاله تلاش شده است تا با روش توصیفی-تحلیلی، نگارههای فالنامه نسخه طهماسبی (پراکنده) طبق الگوی آیکونولوژی، خوانش و در مراحل سهگانهی آن مورد تحلیل قرار بگیرد. نتیجه این پژوهش نشان داد که وجود مضامین دینی و قرآنی و همچنین فراوانی این مضامین نسبت به دیگر مضامین در نگارههای فالنامه طهماسبی (پراکنده) در جهت ایجاد این تلقی بوده که فالنامه کتابی منطبق بر سنت استخاره و در نتیجه از نظر شرع بدون اشکال است و در کنار آن نیز دیگر باورها از طریق مضامین غیردینی نگارهها فرصت حیات یافتهاند.
کلمات کلیدی: نگارگری, مکتب قزوین, فالنامه طهماسبی (پراکنده), نقد هنری, آیکونولوژی
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1775389/