ارمغان پولادوند - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه گیاهپزشکی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
مصطفی درویش نیا - استاد گروه گیاهپزشکی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان
سمیرا پاکباز - استادیار گروه گیاهپزشکی ، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان

کنترل بیولوژیک بیماری های گیاهی ، شاخص مهم تولید محصولات کشاورزی ارگانیک است و با استفاده از میکروارگانیسم های غیربیماری زا توجه بسیاری از پژوهشگران را به خود جلب نموده است . از کاربردی ترین میکروارگانیسم هایی که باعث جلوگیری از خسارت قارچها در گیاهان می شوند، گونه های مختلف جنس Trichoderma می باشند . به منظور بررسی عامل پژمردگی به لیمو از منطقه رباط نمکی شهرستان خرمآباد نمونه برداری و نمونه ها به آزمایشگاه منتقل شد. پس از جداسازی و خالص سازی و شناسایی جدایه های فوزاریوم ازهم تفکیک شدند و در دو گونه Fusarium oxysporum و Fusarium redolens قرار گرفتند. برای مهار زیستی از آنتاگونیست قارچی Trichoderma harzianum و مهار شیمیایی از قارچکش متیل تیوفانات در شرایط گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند و آزمایشات در قالب طرح کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام گرفت . نتایج آزمایشات گلخانه ای نشان داد علاوه بر تاثیر عوامل شیمیایی بر کنترل بیماری ، جدایه آنتاگونیست T. harzianum باعث بهبود رشد و افزایش فاکتورهای رشدی گیاه شده، شاخص های بیماری را کاهش داده و بیماری را کنترل کرد. همچنین تاثیر عامل زیستی T. harzianum بر شدت بیماری F. oxysporum پس از ۳۰ روز برابر با ۸۶/۷۳ درصد و در F. redolens برابر با ۱۶/۷۴ درصد بود. از نظر فاکتورهای رشدی تیمار T. harzianum بیشترین و تیمار F. redolens کمترین شاخص های رشدی را دارا بودند. نتایج حاصل از این تحقیق نشاندهنده آن است که تیمارهای آزمایشی در سطح احتمال ۵ درصد اختلاف معنی داری با شاهد داشتند و باعث کاهش فعالیت عوامل بیماری زا شدند.

به لیمو، پژمردگی فوزاریومی ، متیل تیوفانات، مهار زیستی ، Trichoderma harzianum