فروغ یزدانی - دانشجوی دکتری گروه تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی ، واحدتهران مرکزی، تهران، ایران
علی بیگدلی - استاد گروه تاریخ دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
حسین آبادیان - استاد گروه تاریخ دانشگاه بین المللی امام خمینی قزوین، قزوین، ایران

مقاله حاضر علل و عوامل تشکیل کمیسیون تفتیش اسعار در سال ۱۳۰۸ به منظور مقابله با خروج ارز از کشور و پیامدهای آن در امر افزایش صادرات محصولات کشاورزی را مورد بررسی قرار میدهد. برای پیش بردن این سیاست سال بعد وزارت اقتصاد ملی و سپس شورای اقتصاد تشکیل شد تا بر نقدینگی کشور نظارت بیشتری اعمال نماید. مهمترین راهبرد برنامه پولی کشور از این سال به بعد، اتخاذ سیاستی ریاضتی بود، یعنی کمیسیون یادشده مقرر می‎کرد تولیدکنندگان داخلی چه محصولاتی باید وارد کشور کنند و چه میزان ارز تخصیصی می‎توانند دریافت نمایند. در عین حال می‎بایست تجار به میزان ارزی که خارج کرده بودند، محصولات داخلی صادر میکردند تا ارز مزبور به خزانه کشور بازگردد. برای تقویت ارزش پول ملی، تهاتر اولویت نخست برنامه ریزی اقتصادی بود، زیرا به این شکل مانع صدور ارز به خارج کشور می‎شدند. بنابراین پرسش اصلی مقاله حاضر این است که دولت برای مقابله با بحران‎های اقتصادی و کمبود منابع ارزی خود، چگونه عمل کرد و نتیجه آن اقدامات چه بود؟ مقاله حاضر با روشی توصیفی-تحلیلی و با اتکاء به منابع معتبر و نیز آمار و ارقام، سیاست یادشده را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‎دهد و نقاط قوت و ضعف آن را به بحث می‎گذارد.

بحران اقتصادی», کمیسیون اسعار», سیاست پولی», ارز», «, تهاتر»