فریبرز تارا - Former M.Sc. Student,, Department of Environmental Engineering, Faculty of Environment, University of Tehran, Tehran, Iran., Email: fariborz.tara@ut.ac.ir
ام البنین بذرافشان - Assistant Professor, Department of Natural Resources Engineering, Faculty of Agricultural and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar Abbas, Iran., Email: O.bazrafshan@hormozgan.ac.ir

آب های زیرزمینی منبع اصلی آب شیرین در مناطق خشک و نیمه خشک محسوب می شوند که سبب تاب آوری در برابر کمبود بارش می شوند. با توجه به تاثیر بسزای کیفیت آب زیرزمینی  سلامت آب و خاک، ارزیابی آن حائز اهمیت آن بر جوامع انسانی حائز اهمیت است. در این مطالعه، ارزیابی کیفیت منابع آب زیرزمینی آبخوان دشت شمیل آشکارا در منطقه حاجی آباد استان هرمزگان با استفاده از شاخص کیفیت آب زیرزمینی (GQI) در محیط GIS انجام شد. در این مطالعه، از نتایج آنالیز ده پارامتر شیمیایی کلسیم، سدیم، منیزیم، پتاسیم، سولفات، بیکربنات، کلراید، هدایت الکتریکی، کل جامدات محلول و سختی کل در ۹ حلقه چاه در بازه زمانی ۱۳۸۷ تا ۱۴۰۲ استفاده شد. سپس به وسیله سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، ابتدا نقشه غلظت متغیرها به روش IDW (درون یابی) ترسیم و بر اساس استاندارد WHO، نقشه نرمال و رتبه تهیه و با استخراج وزن هر متغیر از نقشه رتبه، نقشه شاخص کیفی تهیه شد. همچنین تحلیل زمانی متغیرها با آزمون تحلیل روند من-کندال و جهش آنها را با آزمون پتیت در دو دوره ی تر و خشک سال مورد بررسی قرار گرفت. براساس نتایج تحلیل زمانی با من-کندال، تمامی متغیرهای فیزیکوشیمیایی آب زیرزمینی در دو دوره دارای روند کاهشی و GQI دارای روند صعودی است که زمان تغییر در اغلب آنها با روش پتیت، سال ۱۳۹۳ گزارش گردید. همچینین براساس نتایج تحلیل مکانی، تمام ده متغیر مورد بررسی به استثناء بیکربنات و پتاسیم، دارای تغییرات مشابهی در دشت هستند. دسته متغیرهای با تغییرات مکانی مشابه در سطح دشت در بخش های جنوبی دشت دارای کمترین غلظت و در بخش های شمالی دشت به تدریج بر غلظت آن افزوده می شود. طی دوره ی مورد بررسی، شاخص کیفی آب زیرزمینی (GQI) بین ۹۶ تا ۹۷ بوده و براساس استاندارد WHO در رده مناسب قرار می گیرد.

Groundwater quality index, Shamil-Ashkara aquifer, Spatial changes, Trend analysis., آبخوان شمیل آشکارا, شاخص کیفی آب زیرزمینی, تحلیل روند, تغییرات مکانی.