اصغر مولائی - دانشیار دانشکده معماری و شهرسازی، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران

نام یکی از اجزاء شناسنامه ای و هویتی هر پدیده ای است. از طرفی بین نام هر پدیده و سایر اجزاء آن رابطه ای دوسویه وجود دارد. همچنین هر اسمی به عنوان دال، به مدلولی مشخص تعلق داشته و ذهنیتی متمایز را در در ذهن انسان پدید می آورد. این موضوع در فضاهای شهری، اهمیتی خاصی می یابد. عدم انطباق بین دال و مدلول یعنی نام فضاهای شهری و ذهنیت تصور شده از آنها ، می تواند تا حدودی به بحران هویت بیانجامد. نامگذاری فضاهای شهری می تواند برگرفته از هویت آن بوده و در ابعاد فضایی و کارکردی آن تجلی یابد. امری که در بسیاری از فضاهای شهری معاصر تحقق نیافته و یا ارتباط موثری با ابعاد هویتی فضایی و کارکردی ندارد. بنابراین با طرح مساله فوق، هدف این پژوهش مطالعه شاخصهای نامگذاری فضاهای شهری با تاکید بر هویت شهری می باشد. روش تحقیق در این مقاله، با استفاده از روش تحلیلی و مطالعات بین رشته ای بوده و بصورت موردی در مورد چهار میدان از میدان های مهم شهر تهران، مطالعه شده است. نتایج این پژوهش نشان می دهد نام فضاهای شهری به عنوان عاملی هویت بخش می تواند در ابعاد فضاهایی و کالبدی، کارکردی و منظر عینی و ادراکی تجلی یابد. همچنین در نامگذاری فضاهای شهری، مضامین برگرفته از مفاهیم و زمینه های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و طبیعی بیشترین استفاده را در گذشته و حال دارد. بطور کلی شاخص های نامگذاری فضاهای شهری نشانگر ارزشهای حاکم بر آن جامعه است که از طرف مدیریت شهر یا بطور غیررسمی از طرف مردم اطلاق می شود.

نام گذاری, هویت, فضای شهری, شاخص های نامگذاری, ارزش