سحر صفری - گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
محمد صادق صادقیان - گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
هومن حاجی کندی - گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.
سید سجاد مهدی زاده - گروه مهندسی عمران، دانشکده مهندسی عمران و منابع زمین، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، تهران، ایران.

شناسایی گروه­ های همگن هیدرولوژیک یکی از مباحث بنیادی هیدرولوژی در دو بعد کاربردی و تحقیقاتی است. یکی از روش­ های معمول به منظور دستیابی به مناطق همگن هیدرولوژیکی برای برآورد منطقه ­ای سیلاب، استفاده از روش­ های خوشه­ بندی است. در این پژوهش استفاده، ارزیابی و مقایسه روش­های آماری و روش های مبتنی بر هوش مصنوعی به منظور خوشه ­بندی حوضه آبریز کرخه مورد بررسی قرار گرفته است. از خوشه بندی SOM، K-means و سلسله مراتبی برای منطقه موردمطالعه استفاده شد. در ادامه نیز بررسی همگنی هیدرولوژیکی مناطق به دست آمده با استفاده از روش گشتاورهای خطی و تعدیل ناهمگنی با استفاده از روش ­های پیشنهادی توسط هاسکینگ و والیس ارزیابی شد. نتایج نشان داده که منطقه موردمطالعه قابلیت تبدیل به دو خوشه را دارد. مقادیر آماره همگنی برای خوشه ­های اول و دوم به ترتیب معادل ۰/۳۳ و ۰/۱۷ محاسبه گردید که نشان دهنده همگنی هر یک از مناطق می باشد. با توجه به کوتاهی دوره آماری در برخی از ایستگاه ­ها، نواقص آماری و قابل اعتمادبودن نتایج تحلیل فراوانی منطقه­ای، در برآورد سیلاب حوضه­ های آبریز دیگر از این روش استفاده شود.

حوضه آبریز کرخه, خوشه بندی, خوشه بندی خودسازماندهی, سیلاب, مناطق همگن