مهرداد جلالیان - PhD Student in Biochemistry, Department of Biochemistry, Faculty of Biological Sciences, Islamic Azad University, Tehran-North Branch, Tehran, Iran
مهدی پوراصغر - Associate Professor, Department of Psychiatry, Psychiatry and Behavioral Sciences Research Center, Addiction Institute, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
احمد مجد - Professor, Department of Biology, Faculty of Biology, Islamic Azad University, Tehran-North Branch, Tehran, Iran
حسین قلعه نویی - Assistant Professor, Department of Medical Biotechnology, Molecular and Cell Biology Research Center, Mazandaran University of Medical Sciences, Sari, Iran
زهرا کیانمهر - Assistant Professor, Department of Biochemistry, Faculty of Biological Sciences, Islamic Azad University, Tehran-North Branch, Tehran, Iran

سابقه و هدف: اختلال افسردگی عمده (MDD) یک چالش بزرگ برای سلامت روان جامعه است. Zinc و کورتیزول سرم نشانگرهای زیستی مناسبی برای پاسخ به درمان می باشند. هدف مطالعه حاضر مقایسه نشانگرها در بین دو گروه بیماران MDD تحت درمان با فلوکستین تراپی و درمان شناختی رفتاری انجام پذیرفت. مواد و روش ها: در این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی شده، ۴۰ بیمار زن MDD (معیارDSM-V) در دوگروه فلوکستین تراپی (روزانه ۲۰ میلی گرم به مدت ۳ ماه) (۲۰N=) و CBT گروهی (جلسه ۹۰ دقیقه ای، یکبار در هفته، به مدت ۱۲ هفته) (۲۰N=) جای گرفتند. شدت افسردگی، غلظت سرمی کورتیزول و Zinc در ابتدا و پایان درمان سنجش شدند. داده ها در سطح معنادار ۰/۰۵≥P با کمک نرم افزار Graphpad Prism۹ آنالیز شدند. یافته ها: نمره BDI-II در هر دوگروه فلوکستین (از۱/۵ ± ۲۳/۲ به ۱/۱ ± ۱۱/۱) و CBT (از ۰/۶ ± ۲۶/۸ به ۰/۸ ± ۹/۵) کاهش معناداری داشت. میزان کورتیزول سرم در گروه فلوکستین بدون تغییر و درگروه CBT (از۰/۰۹ ± ۴۵۳ به ۰/۰۷± ۳۸۶/۴) کاهش داست. غلظت Zinc سرم در گروه فلوکستین (از ۴/۸ ±۹۱/۶ به ۲/۸ ± ۷۲/۸) کاهش و در گروه CBT (از ۲/۱ ± ۷۸/۹ به ۲/۶ ± ۸۶/۵) افزایش داشت. از نظر مقایسه بین گروهی مقادیر بعد از درمان، میزان کاهش نمره BDI-II و غلظت کورتیزول در گروه CBT نسبت به گروه فلوکستین تراپی بیش تر بود. استنتاج: امتیاز BDI–II، کورتیزول سرم در گروه CBT کاهش بیش تر اما Zinc سرم افزایش بیش تر نسبت به گروه فلوکستین داشته است. بنابراین برای درمان MDD مناسب به نظر می رسد. مطالعه با حجم بیش تر و دوره طولانی تری توصیه می شود. شماره ثبت کارآزمایی بالینی : ۱N۲۰۱۹۰۷۱۰۰۴۴۱۷۱IRCT

major depressive disorder, cognitive behavior therapy, fluoxetine, cortisol, zinc, اختلال افسردگی عمده, درمان شناختی رفتاری, فلوکستین, کورتیزول, Zinc