نجمه جعفری - Assistant Professor, Department of Oral and Maxillofacial Pathology, School of Dentistry, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
سید حسین طباطبایی - Associate Professor, Department of Oral and Maxillofacial Pathology, School of Dentistry, Shahid Sadoughi University of Medical Sciences, Yazd, Iran
فروغ صالحی - Dental Surgeon, Yasooj, Iran

سابقه و هدف: سلول های التهابی شامل ماست سل با تولید واسطه های التهابی مثل هپارین و هیستامین منجر به تحریک پیشرفت فرایند التهاب و تحلیل استخوان می شوند. با توجه به رشد گسترش یابنده کیست ها و نقش ماست سل در روند التهاب و تحلیل استخوان شاید بتوان به نقش ماست سل در پاتوژنز و رشد کیست ها اشاره کرد. هدف از این مطالعه ارزیابی حضور ماست سل در دو نوع از شایع ترین کیست های ادنتوژنیک فک می باشد. مواد و روش ها: مقاطع بافتی از ۲۰ نمونه از هر یک از کیست های رادیکولار و ادنتوژنیک کراتوسیست (Odontogenic keratocyst) با گیمسا رنگ آمیزی شد و زیر میکروسکوپ نوری در ۵ منطقه تصادفی از نواحی زیر اپیتلیالی و نواحی عمقی تردیواره کیست مشاهده شد. در نهایت داده ها توسط نرم افزار SPSS۲۳ و آزمون های آماری ANOVA و مقایسه های چند گانه و آزمون  T-TEST تجزیه و تحلیل شدند. یافته ها: میانگین تعداد ماست سل در کیست رادیکولار بالاتر از OKC بود. تفاوت معنی داری بین نواحی زیر اپیتلیالی کیست ها نبود (۰۹۳/۰= P) ،در حالی که در نواحی عمقی دیواره کیست رادیکولار و OKC  یک تفاوت معنی داری مشاهده شد (۰۰۶/۰= P). استنتاج: ماست سل ها ممکن است در پاتوژنز کیست رادیکولار نقش داشته باشند اما در رشد و پاتوژنز OKC نقش مستقیم ندارند.

mast cell, odontogenic keratocyst, radicular cyst, ماست سل, OKC, کیست رادیکولار