محمدتقی گلمکانی - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
مرضیه موسوی نسب - گروه پژوهشی فرآوری آبزیان، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
ملیحه کرامت - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.
آذین آژند - گروه علوم و صنایع غذایی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

هدف از این مطالعه بررسی اثر روش استخراج به کمک مایکروویو بر بازدهی استخراج و بعضی از خصوصیات شیمیایی روغن جوانه گندم در مقایسه با روش متداول سوکسله بود. همچنین، روغن جوانه گندم به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی برای بهبود پایداری اکسایشی روغن ماهی کیلکا مورد بررسی قرار گرفت. ابتدا نمونه های جوانه گندم تحت پیش تیمار مایکروویو قرار گرفته و سپس عملیات استخراج با روش سوکسله انجام گردید. بازدهی استخراج، عدد صابونی، عدد اسیدی، عدد یدی و پروفایل اسیدهای چرب روغن جوانه گندم استخراج شده با مایکروویو با روش متداول سوکسله مقایسه شدند. روغن جوانه گندم در غلظت ppm ۱۰۰۰ به روغن ماهی کیلکا افزوده شد. روغن ماهی کیلکای فاقد آنتی اکسیدان نیز به عنوان نمونه ی کنترل در نظر گرفته شد. عدد پراکسید و آنیزیدین نمونه های روغن ماهی کیلکا طی ۱۵ روز نگهداری در دمای ۶۰ درجه سلسیوس اندازه گیری شدند. روش استخراج به کمک مایکروویو بازدهی استخراج روغن جوانه گندم را ۲۷-۱۵% افزایش داد. ترکیب اسید چرب روغن جوانه گندم استخراج شده به کمک مایکروویو مشابه با روغن استخراج شده با روش متداول سوکسله بود. عدد اسیدی و صابونی نمونه استخراج شده با مایکروویو به ترتیب ۰۷/۲% و ۶۵/۹% بیشتر از نمونه استخراج شده با سوکسله بود. عدد یدی در روش های استخراج با مایکروویو و سوکسله و به ترتیب برابر با ۷۵/۱۲۴ و ۹۰/۱۳۲ گرم ید/۱۰۰ گرم روغن بود. روغن جوانه گندم به شکل قابل توجهی عدد پراکسید، آنیزیدین و توتوکس روغن ماهی کیلکا را کاهش داد. زمان القاء و فاکتور حفاظت نمونه روغن ماهی کیلکا حاوی جوانه گندم (به ترتیب ۲۰/۱۲۰ ساعت و ۴۲/۱) به طور قابل توجهی بیشتر از نمونه کنترل (به ترتیب ۴۰/۸۴ ساعت و ۰۰/۱) بود. به شکل کلی، روغن جوانه گندم استخراج شده با مایکروویو می تواند به عنوان یک آنتی اکسیدان طبیعی جهت افزایش پایداری اکسایشی روغن ماهی کیلکا پیشنهاد شود.

استخراج, پایداری اکسیداسیون, روغن جوانه گندم, روغن ماهی کیلکا, مایکروویو