مهدیه رجبی مقدم - Pathologist, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
حمید عباس زاده - Assistant Professor, Department of Oral and Maxillofacial Pathology, Faculty of Dentistry, Birjand University of Medical Sciences, Birjand, Iran
همت قلی نیا - MSc in Statistics, Health Research Institute, Babol University of Medical Sciences, Babol, Iran

سابقه و هدف: محور اندوتلین (Endothelin یا ET) شامل گیرنده اندوتلین A (ETA)، نقش مهمی به عنوان تنظیم کننده تونوسیته عروق و تمایز بافتی ایفا می نماید. شواهدی از اهمیت محور اندوتلین در کارسینوژنز وجود دارد. هیچ گونه اطلاعاتی در رابطه با مقایسه بیان ETA بین دیسپلازی و کارسینوم سلول سنگفرشی دهان موجود نیست. بنابراین هدف از مطالعه حاضر مقایسه بیان ایمونوهیستوشیمیایی ETA بین این دو گروه بود. مواد و روش ها: در این مطالعه مقطعی، جامعه مورد مطالعه شامل بلوک های بافتی پارافینه ۲۰ مورد دیسپلازی و ۲۱ مورد کارسینوم سلول سنگفرشی دهان بود. مقاطع سه میکرونی از بلوک ها تهیه و به روش ایمونوهیستوشیمی با آنتی بادی ETA رنگ آمیزی شدند. درصد سلول های رنگ گرفته و شدت رنگ پذیری سلول ها بین دو گروه با استفاده از آزمون های آماری من ویتنی و کای اسکوار در سطح معنی داری ۰۵/۰< p مقایسه شد. یافته ها: در گروه دیسپلازی، ۱۱ نمونه برای ETA رنگ گرفتند و در گروه کارسینوم تمامی نمونه ها رنگ رفتند. مقایسه درصد سلول های رنگ گرفته و طبقه بندی نیمه کمی آن تفاوت معنی داری را بین دو گروه نشان داد (به ترتیب ۰۲/۰= p و ۰۰۵/۰= p)، به گونه ای که بیان ETA در کارسینوم بیش تر از دیسپلازی بود. شدت رنگ پذیری ETA در گروه کارسینوم به طور معنی داری بیش تر از دیسپلازی بود (۰۰۶/۰= p). تفاوت معنی داری بین بیان ETA در دیسپلازی خفیف و متوسط با کارسینوم وجود داشت. استنتاج: یافته های ما حاکی از نقش گیرنده  ETAدر پیشرفت دیسپلازی به سمت کارسینوم سلول سنگفرشی دهان است.

squamous cell carcinoma, dysplasia, endothelin A receptor, کارسینوم سلول سنگفرشی, دیسپلازی, گیرنده اندوتلین A